جنگلات پسته، منابع تمویل مخالفان مسلح در غرب کشور

در کنار آنکه 50 تا 75 در صد جنگلات مثمر و غیر مثمر ولایات غربی کشور در پانزده سال گذشته تخریب شده است؛ معلومات کلید گروپ نشان میدهد که مخالفین مسلح دولت و زورمندان محلی، سالانه ملیون ها دالرعواید جنگلات پسته را بگونه غیر قانونی به جیب می زنند.
معلومات کلیدگروپ که براساس مصاحبه با روسای زراعت و اداره های محیط زیست ولایت های حوزه غرب تهیه شده است، نشان میدهد که هم اکنون 42 هزار هکتار جنگل پسته در ولایت های هرات و بادغیس تحت کنترول مخالفین دولت قرار دارد و از مفاد آن سود میبرند.
روسای زراعت ولایت های هرات و بادغیس می گویند که طی پنج سال اخیر هیچگاه پسته در زمان معین آن (دهم اسد) چیده نشده و مخالفین مسلح دولت پیش از فرا رسیدن زمان چیدن پسته، به غارت جنگلات می پردازند.
به گفته این مسوولان چیدن پسته قبل از وقت توسط مخالفین مسلح دولت سبب شده است تا محصولات پسته درست جمع آوری نشود و از طرف هم از عواید آن تنها خود آنان سود ببرند.
جمع آوری پسته توسط مخالفین مسلح دولت تنها نگرانی روسای اداره¬های دولتی نیست؛ بلکه خشکسالی وقطع بی رویه درختان جنگلات مثمر و غیرمثمر توسط مردم و برخی از زورمندان به خصوص در فصل سرما از دیگر تهدیداتی است که باعث تخریب جنگلات گردیده است.
بر اساس معلومات ریاست¬های زراعت ولایت¬های حوزه غرب هم اکنون 80 هزار هکتار جنگل به شمول 14 هزار هکتار جنگل پسته در هرات، 28 هزار هکتار در بادغیس، نزدیک به ده هزار هکتار جنگل در فراه و شش هزار هکتار جنگل مثمر و غیرمثمر در ولایت غور وجود دارد.
مسوولان اداره¬های زراعت حوزه غرب می گویند که در یک‌و نیم دهه اخیر مطابق به گزارش¬ها از میزان برداشت پسته، جنگلات پسته هرات از 30 هزار هکتار به 14 هزار هکتار و جنگلات پسته بادغیس از 100 هزار هکتار به 28 هزار هکتار تقلیل یافته است.
آنان چیدن پسته را قبل از وقت آن و قطع درختان جنگلات توسط زورمندان و مردم بومی را از دلایل اصلی کاهش جنگلات پسته عنوان می کنند.
این مسوولان هم چنان می گویند که کارمندان دولت هم به دلیل تهدیدات امنیتی قادر به جلوگیری از قطع درختان مثمر وغیرمثمرجنگلات نیستند.
همچنان نهادهای امنیتی در حوزه غرب حضور مخالفان دولت را در برخی از ساحات جنگلات به خصوص جنگلات پسته می پذیرند و کمبود نیروهای امنیتی را عامل اصلی نداشتن برنامه مشخص برای تامین امنیت ساحات جنگلات عنوان می کنند.
مسوولان امنیتی ولایت‌های غربی می¬گویند که مخالفین مسلح دولت از درک فروش محصولات پسته میلیون¬ها دالر بدست آورده و توسط آن سلاح و مهمات خریداری می کنند.

بادغیس:
ولایت بادغیس در پانزده سال گذشته شاهد تخریب بیشترین جنگلات پسته بوده است، مسوولان ریاست زراعت این ولایت می¬گویند که جنگلات پسته در پانزده سال گذشته از 100 هزار هکتار به 28 هزارهکتار کاهش یافته است.
جنگلات پسته در ولسوالی‎های مقر، جوند، قادس، آب‎کمری و مرغاب ولایت بادغیس موقعیت دارد.
عبدالتواب فایق رییس زراعت ولایت بادغیس به کلیدگروپ می گوید:”براساس گزارش¬های محافظین جنگلات در سال جاری از جنگلات پسته بادغیس 21 متریک تن پسته بدست آمده که هزینه مجموعی فروش آن 16 میلیارد افغانی تخمین¬زده شده است.”
به گفته رییس زراعت ولایت بادغیس این پول را در سال های گذشته باشندگان محل و فروشندگان پسته بدست می آوردند.
به گفته وی این جنگلات دور از ساحه شهر و در دسترس مخالفین مسلح دولت قرار دارد که به همین سبب ریاست زراعت نمی تواند از آن بگونه درست حفاظت کند.
وی هم چنان علاوه کرد که با وجود این تهدیدات هم اکنون 100 تن از باشندگان اطراف جنگلات به حیث محافظ به کار گماشته شده¬اند که آنان تنها از قطع درختان جلوگیری می کنند.
او همچنان بیان داشت که نیروهای امنیتی هم به دلیل حضور مخالفین دولت قادر به همکاری در راستای حفظ جنگلات نیستند.
گفتنی است که در کنار ریاست زارعت، اداره محیط زیست نیز در قبال نظارت و حفاظت از جنگلات مسوولیت دارد.
میرویس، رییس محیط زیست ولایت بادغیس عدم دسترسی دولت به جنگلات پسته را عامل اصلی تخریب این جنگلات بیان نموده و می گوید:” محافظین جنگلات از دولت معاش دریافت می کنند؛ اما تحت امر مخالفین مسلح دولت امور خویش را انجام میدهند.”
رییس محیط زیست ولایت بادغیس اضافه می¬کند که براساس گزارش¬ها ، اراضی جنگلات پسته میان مردم خرید و فروش و یا هم در مراسم عروسی بعنوان مهریه تعیین می گردد.
وی تاکید دارد که بارها این موضوع را با مسوولان مرکزی و حتی رییس جمهور غنی درمیان گذاشته شده است؛ اما تا اکنون توجه چندانی به آن نشده است.
در همین حال مسوولان قوماندان امنیه ولایت بادغیس نیزحضور مخالفین دولت را در جنگلات پسته بادغیس تائید می کنند.
نقیب¬الله امینی سخنگوی پولیس بادغیس به کلید میگوید:”کمبود نیروهای امنیتی، دوری ساحات جنگلات پسته و وسیع بودن آن سبب شده که جنگلات پسته در تصرف مخالفین دولت قرار گیرد.”
آقای امینی همچنان افزود که مخالفین دولت از طریق فروش محصولات همین جنگلات پول زیادی را برای خریداری سلاح بدست آورده/می آورند.
نقیب¬الله امینی سخنگوی پولیس ولایت بادغیس خواهان افزایش تشکیلات پولیس را برای تامین امنیت ساحات جنگلات شده و افزود :”بارها به منظور افزایش تشکیلات پولیس از وزارت داخله به گونه شفاهی و کتبی درخواست شده است و از جانب آن وزارت هم تعهداتی داده شده اما تا کنون تحقق نیافته است.”

هرات:
بعد از بادغیس، مساحت بیشتری از جنگلات مثمر در ولایت هرات موقعیت دارد.
براساس آمار ریاست زراعت این ولایت، هم اکنون 80 هزارهکتار جنگل در هرات وجود دارد که 14 هزار هکتار آن را جنگلات پسته تشکیل میدهد.
گلران، کشک کهنه، کشک رباط سنگی و کهسان از جمله ولسوالی¬های اند که در خود جنگلات پسته را جای داده¬اند.
نثاراحمد امینی آمر منابع طبیعی ریاست زراعت ولایت هرات می¬گوید که طی پنج سال اخیر به دلیل حضور مخالفین دولت و تهدیدات امنیتی کارمندان ریاست زراعت برای حفاظت و احیای این جنگلات موفق به انجام امور خویش نشده اند.
به گفته وی چیدن پسته قبل از وقت و قطع درختان؛ آسیب جدی به جنگلات پسته وارد نموده است.
آقای امینی می گوید که همه ساله باشندگان محل و فروشندگان پسته، 15 میلیون دالر عواید از درک فروش پسته بدست می آورند؛ اما حالا براساس گزارش های مردمی در دو سال اخیر 2 تا 3میلیون دالر بدست آمده است.
نثاراحمد امینی هم چنان تاکید دارد که جمع آوری محصولات پسته قبل از دهم اسد سبب شده است که مقدار زیاد محصولات بدون مغزی برداشت شود و به همین خاطر بیش از ده میلیون دالر از عواید آن کاهش یافته است.
آقای امینی می افزاید که در کنار جنگلات پسته، جنگلات غیر مثمر در ولسوالی های اوبه، چشت و ادرسکن به خاطر خشکسالی و قطع درختان توسط مردم بومی در معرض نابودی قرار دارد.
به گفته وی در این ساحات نیز به خاطر تهدیدات امنیتی اداره زراعت توانایی جلوگیری قطع درختان جنگلات را ندارد.
نثاراحمد امینی می گوید که با وجود تهدیدات امنیتی ریاست زراعت به همکاری مردم محل انجمن های حفاظت از جنگلات را تشکیل و تلاش نموده است تا جلو قطع درختان را بگیرد.
او تاکید دارد که اعضای این انجمن¬ها به گونه¬ی رضاکارانه از قطع درختان جلوگیری می نمایند.
آمر منابع طبیعی ریاست زراعت ولایت هرات از ایجاد 250 هکتار جنگل مصنوعی در ولسوالی های ادرسکن، غوریان و کهسان هرات خبر داده و می گوید که جنگلات مصنوعی برای احیای جنگلات از بین رفته، مفید واقع خواهد شد .
آقای امینی از همکاری نهادهای امنیتی برای حفظ جنگلات، ابراز نا رضایتی نموده و می¬گوید که نیاز است تا نیروهای امنیتی با کارمندان ریاست زراعت بیشتر همکاری داشته باشند.
اما فرزاد فروتن سرپرست بخش مطبوعاتی قوماندان امنیه هرات حضور مخالفین دولت را در جنگلات پسته رد نموده و می افزاید که کدام قطعه خاص امنیتی برای حفظ جنگلات پسته وجود ندارد.
فروتن تاکید دارد که در صورت احتمال تهدیدات و خواست ریاست زراعت و دیگر اداره‌ها به خاطر حفاظت از جنگلات و قطع درختان نیروهای پولیس همکاری خواهند داشت.
در همین حال نصیراحمد فضلی رییس محیط زیست هرات در کنار مشکلات امنیتی، خشکسالی را نیز تهدید جدی علیه جنگلات مثمر وغیرمثمر میداند.
رییس محیط زیست هرات معتقد است که برای احیای جنگلات باید راهکارهای علمی و تخنیکی در نظر گرفته شود.
در ولایات فراه و غور نیز تغییر اقلیم، خشکسالی‌های پیهم و تبدیل جنگل‌ها و علفچرها به بیابان‌های بی آب و علف، روسای زراعت این ولایت¬ها را نگران کرده است.
مسوولان اداره های زراعت این ولایات می گویند که در آستانه فصل سرما بیشتر نیازمندی¬های معیشتی باشنده¬های قریه جات از جنگلات بدست می آید.
عبدالمنان متین رییس زراعت فراه می گوید که در این ولایت کمتر از ده هزار هکتار جنگل غیرمثمر وجود دارد که درختان آن از سوی باشنده های محل قطع شده/ می شود.
گلستان و پرچمن از ولسوالی های¬اند که به گفته رییس زراعت، جنگلات مربوطه آنان در معرض نابودی قرار دارد.
وی حضور مخالفین دولت را مانع برای نظارت و کوتاه ساختن دست تخریب کننده¬های جنگلات عنوان می¬کند.
محمدیوسف رییس محیط زیست ولایت فراه هم می گوید که تهدیدات امنیتی سبب شده اداره¬های مسوول نظارت دقیقی از ساحات جنگلات نداشته باشند.
او هم چنان می افزاید، تا زمانیکه امنیت دایمی در فراه تامین نشود، حفظ جنگلات در این ولایت ناممکن خواهد بود.
در همین حال محب¬الله محب سخنگوی پولیس ولایت فراه می‌گوید که نیروهای امنیتی پلان و نیروی ویژه برای مراقبت از جنگلات ندارد و تا کنون فردی هم به دلیل تخریب جنگلات مورد پیگرد قانون قرار نگرفته است.

غور:
ولایت غور در حوزه غرب کمترین جنگلات را در خود جا داده است .
عبدالقدوس روشان مدیر حفاظت از جنگلات ریاست زارعت ولایت غور می گوید که سه سال قبل هشت هزار هکتار جنگل مثمر و غیرمثمر در این ولایت وجود داشت اما به دلیل قطع درختان توسط مردم بومی و خشکسالی، هم اکنون این رقم به شش هزار هکتار رسیده است.
مدیر حفاظت از جنگلات ریاست زراعت ولایت غور تصریح می کند که این جنگلات در ولسوالی های ساغر، شهرک و لعل سرجنگل موقعیت دارند.
به گفته وی فقراقتصادی مردم و تهدیدات مخالفین و زورمندان سبب شده که درختان جنگلات به صورت خودسرانه قطع شود.
او تاکید دارد که اخیرا اداره زراعت 15 محافظ را برای مراقبت از جنگلات استخدام نموده است.
اما گل احمد وحدت رییس محیط زیست ولایت غور می گوید که خطرات در قبال ساحات جنگلات این ولایت نسبت به دیگر ولایات کمتر است.
او به این باور است که مردم برای حفظ ساحات جنگلات با اداره¬های مسوول همکار اند.
همچنان عبدالسعید پریانی سخنگوی پولیس غور می¬گوید که ساحات جنگلات در این ولایت کمتر بوده و نیاز به تدابیر خاص امنیتی ندارد.
از سوی هم اکبر رستمی سخنگوی وزارت زراعت ومالداری کشور نا امنی را در برخی مناطق جهت حفظ و احیای جنگلات یکی از چالش های اصلی دانسته و می گوید که در برخی از ساحات وزارت زراعت جهت مراقبت و احیای جنگلات انجمن ها و کمیسیون های را تشکیل داده است که کارکرد شان نتایج مطلوبی هم در پی داشته است.
وی هم چنان تاکید دارد که بعد از ایجاد این انجمن، مجموع ساحات جنگلات تمامی ولایات کشور از 1.3 ملیون به 1.5 ملیون هکتار افزایش یافته است.
به گفته اکبر رستمی از این مجموع جنگلات 549 هزار هکتار آن در ولایات حوزه غرب کشور موقعیت دارد.
درحالیکه نهادهای امنیتی حوزه غرب می گویند که به دلیل کمبود نیروی امنیتی قادر به تامین امنیت و حفظ احیای جنگلات مثمر ولایات این حوزه نیستند؛ اما نجیب دانش سخنگوی وزارت داخله کشور به کلید گفت که نیروهای امنیتی به اندازه کافی در ولایات غرب وجود دارند.
او تصریح کرد، در صورت نیاز و درخواست اداره‌های زراعت، ارگان های امنیتی با آنان همکاری خواهند داشت.
در عین حال شماری از اعضای شوراهای ولایتی حوزه غرب از کم توجهی حکومت در راستای حفظ جنگلات انتقاد نموده و می گویند که در یک¬ونیم دهه اخیر دولت برای چیدن پسته برنامه‌ی موثری نداشته است.
محمدناصر نظری رییس شورای ولایتی بادغیس به کلید گفت که کم توجهی دولت سبب شده است تا طی پنج سال اخیر جنگلات پسته در تصرف طالبان قرار گیرد.
وی هم چنان می¬گوید که هم اکنون این جنگلات به یکی از منابع تمویل کننده طالبان مبدل شده و سالانه میلیون¬ها دالر از این منظرعاید جمع آوری می کنند.
سکینه حسینی عضو شورای ولایتی هرات به این باور است که برای حفظ جنگلات باید سطح آگاهی مردم از اهمیت جنگلات ارتقاء یابد و برعلاوه، پلان و وظایف اداره مسوول نیز بازنگری دقیق شود.
او از مقام های حکومتی می خواهد که جهت حفظ جنگلات پسته اقدامات عملی روی دست گیرند.
شماری از باشندگان هرات و فروشنده‌های پسته می گویند که طی ده ‌سال اخیر هیچ‌گاه پسته در زمان معین و مشخص آن چیده نشده و مخالفین دولت و افراد غیر مسوول قبل از فرا رسیدن زمان چیدن پسته به غارت جنگلات می‌پردازند.
آنان هم چنان می افزایند که در یک دهه گذشته حکومت افغانستان همواره در قبال وضعیت جنگلات پسته بادغیس بی‌توجه بوده است.
به گفته آنان زمانیکه پسته در ماه سنبله چیده شود از هر چهار کیلوگرام ممکن است 1500 گرام مغز حاصل شود؛ اما در حال حاضر به خاطر اینکه قبل از این موعد چیده می شود، از هر چهار کیلوگرام پسته تنها 500 گرام مغز حاصل می گردد.
گفتنیست که استفاده از جنگلات پسته توسط مخالفین مسلح دولت از سالیان گذشته ادامه داشته است؛اما اکنون خشکسالی و فقر اقتصادی از تهدیدات جدی دیگر جهت تخریب جنگلات عنوان می¬گردد که بنا به اظهارات مسوولان اداره¬های مربوط حکومت باید استراتیژی مشخصی را برای حفظ و احیای جنگلات کشور به خصوص حوزه غرب روی دست گیرد.