ads

د لونګو په دریڅې کې دریڅې

خبرې اترې موږ ټول كوو، خو شاعرانه نړۍ هم بلا كوي، د ښكلو خبرو ته سندرې وايي او د پوهانو خبرې بيا مرغلرې بولي. مرغلرې د ساتلو شى دى او سندرې د ويلو او اورېدلو، له كليد راډيو نه د ځوان څېړونكي صديق الله بدر خپرونه ( د لونګو دريڅې) چې په خپل وخت كې […]

نویسنده: The Killid Group
29 غبرګولی 1391
د لونګو په دریڅې کې دریڅې

خبرې اترې موږ ټول كوو، خو شاعرانه نړۍ هم بلا كوي، د ښكلو خبرو ته سندرې وايي او د پوهانو خبرې بيا مرغلرې بولي. مرغلرې د ساتلو شى دى او سندرې د ويلو او اورېدلو، له كليد راډيو نه د ځوان څېړونكي صديق الله بدر خپرونه ( د لونګو دريڅې) چې په خپل وخت كې

خبرې اترې موږ ټول كوو، خو شاعرانه نړۍ هم بلا كوي، د ښكلو خبرو ته سندرې وايي او د پوهانو خبرې بيا مرغلرې بولي.

مرغلرې د ساتلو شى دى او سندرې د ويلو او اورېدلو، له كليد راډيو نه د ځوان څېړونكي صديق الله بدر خپرونه ( د لونګو دريڅې) چې په خپل وخت كې يې د سرور سندرې وښندلې اوس تازه يې خپل مرغلين ارزښت هم خپل كړ.

ښاغلي صديق الله بدر خپلې دغه مرغلرې تېر كال په لومړي ځل د ادب په مزي كې وپېیلې او دا وعده يې وكړه چې د خپل دغه اثر د غنا لپاره به يې دوهم ټوك ته هم ملا تړي او همداسې وشول. بدر د قوي څېړنې، كره كتنې او ژور ليدنې پر مټ د اوسني پېر د ځوانې شاعرۍ سپړنه، كره كتنه د بېلا بېلو ادبپوهانو له انده په داسې هنري انداز كوي چې سړى يې په بيا بيا لوستلو نه مړېږي.

يوازې دا نه چې دغه اثر په بيا بيا لوستلو ارزي بلكې له بركته به يې د ادب د زده كړې ډېر تږي لارويان او تنكي ګلان خړوبه شي.

دا خبره مبالغه ځکه مه بولئ چې ارسطو له مېلاد وړاندې خپل اثر پويتيكا( بوطيقا) وليكه، نو  خپل ارزښت يې په خپل وخت او ان تر ډېرو مودو د ادبي تيورۍ او كره كتنې د مهم اصل او بنياد په توګه ساته، بيا عرب نقادان رامنځته شول او خپله ژبه يې د عروضو په قالب كې ځاى كړه، پښتو كه څه هم د عروضي شاعرۍ په لمن كې راځاى نه شوه، خو بيا هم موږ له بلې ژبې يو څه خپل كړل مګر نوي څه مو رامنځته نه كړل.

يوازې چې په معاصر شعر كې څه وشول نو هغه د شعر د جديديت مسئله وه او اوسمهال خو هغه شاعران هم كم ليدل كېږي چې شعر يې د جديديت په زيور پسوللې او د كره كتنې په معيار سم برابر وي، د دې خبرې ستر لامل هم دا دى چې يا خو معياري كره كتنه نه ده شوې او يا هم شوې ده، خو په ښكلاييزه بڼه نقد حسن شوى دى.

صديق الله بدر د خپل اثر په لمن كې بې ځايه ښكلاييزې كره كتنې ته ځاى نه دى وركړى او هڅه يې كړې چې د بېلا بېلو كسانو د متضادو نظرياتو پر بنسټ حقيقت وړاندې كړي نه دا چې د پخواني مښلي نقد په تقليد د محتوا پر ځاى د شخصيت په ارزونه كرښې تورې كړي،

د اثر هره كرښه او هره پاڼه د معياري كره كتنې د اصولو يو ستر باب دى او همدغه يې ستره ځانګړنه ده.

په اثر باندې استاد محب الله زغم په تقريظي ډول د اثر نږدې درې مخونه تور كړي او د بد ر اثر يې هم له ښكلاييز او هنري اړخه او هم يې له محتوايي ليد لوري ارزولى دى: ((… د كتاب په هر ټوك كې ګڼې دريڅې شته …. لومړۍ دريڅه د تذكرې ده… دويمه دريڅه د كره كتنې پر بڼ سپره ده…دغه كتاب د روزنې دريڅه هم لري څوك چې نوى ادبياتو ته مخه كوي په ډېرو شيانو نه پوهېږي چې خپل شعر يا كيسه څنګه ښكلې كړي، دغه كتاب به دوى ته هغه عملي لارې چارې وښيي چې سړى معياري ادب ته رسولى شي.))

استاد زغم د بدر ليكني سبك او پړاوونو ته، كتاب ته منسوب نومونه وركوي او له ښكلا ييز اړخه يې په دې ښه ارزوي چې د بدر اثر كه په يوه برخه كې د شاعرانو تذكره ده، نو د كره كتنې رسا غشي يې هم په زړه روغ لګي، نوموړى استاد د بدرصاحب د لونګو دريڅې په عين وخت كې د ادبي تيوري په اصولو سمبال هم بولي خو د دود شوې ښكلاييزې كره كتنې يې هم سترګې نه دي پټې كړي.

ورپسې صديق الله بدر د اثر د دوهم ټوك په اړه څرګندونې كړې او بيا لوستونكى سيده د  خپلو هنري الفاظو په سمندر لاهو كوي.

نوموړى په پيل كې نصرالله حافظ د هغه له شعري خصوصيتونو سره راپېژندلى او بيا د ادب په ډګر كې د زرين انځور، عبدالغفور لېوال، توبا ندا ساپۍ ترڅنګ يې د ۱۹ ليكوالو، شاعرانو له راپېژندلو وروسته خپله خبره پر ځوان او تاند شاعر جاويد اور بل شل کړې، نوموړى اثر د استاد محمد صديق پسرلي غزلبڼ ته ډالۍ شوى، ټول ټال ۲۷۹ مخونه لري او د ختيځ زون د خپلواكو ليكوالو او ژورناليستانو لخوا د څېړنې د سمینار د خپرونو په لړ كې ۱۰۰ كتاب دى، ارزښت يې په دې كې دى چې د يو كره اثر په توګه د ښكلاييزې (جمالياتي)، محتوايي، او معياري كره كتنې په كنډه او تول برابر ليكل شوى چې د ادب د تندغرو تنده پرې ښه ماتېدلاى شي.

 

کلید ګروپ په ټویټر او فیسبوک کې وګورئ
د تکشارک په واسطه پراختیا او طرحه جوړونه - Copyright © 2024

Copyright 2022 © TKG: A public media project of DHSA