پانزده سال قبل تغــیــیرات اساسی جهت اشتراک زنان در همه پروسههای اجتماعی به وجود آمد. حکومت متعهد به حمایت از حقوق زنان گردید و همه مردم بدون تفکیک جنسیت در قانون اساسی کشور دارای حقوق برابر شدند.
برای بار نخست در تعیین سرنوشت سیاسی کشور، زنان در لــویــه جــرگــه اضطراری شرکت نمودند. همین گونه سهم شان در پارلمان، وزارتخــانــهها و سایــر بخــشهــای سیاسی و اقتصادی بارز و گسترده شد. نتیجۀ یک سروی ادارۀ مرکزی احصائیه نشان میدهد که افزایش مشارکت زنان در سطح تصمیمگیری نهادهای دولتی در سه سال گذشته یک درصد بوده است .
این سروی از سوی ادارۀ مرکزی احصائیه به کمک مالی صندوق زنان سازمان ملل متحد، به هدف دریافت وضعیت جندر در سطح تصمیمگیری در کشور صورت گرفته است. بررسی این اداره نشان داده که سنتی بودن جامعه، تبعیض علیه زنان، ضعیف بودن روحیۀ همکاری و کار گروهی، آزار و اذیت در محلات کار و فقدان حمایت دوامدار از سوی کارمندان بالاتر سبب شده که زنان در رسیدن به سطوح تصمیمگیری با مشکل روبهرو شوند.
با وجود این که پیشرفتها و دستآوردهای پانزده ساله را نمیتوان نادیده گرفت، اما نظر به فضای سیاسی حاکم کنونی در کشور، تعهد افغانستان به دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان و تعهدات حکومت وحدت ملی مبنی بر سهم 30 درصدی زنان در سطوح مختلف دولتی در تصمیمگیریها باید زنان سهم بیشتری میداشتند.
زنان افغان بعد از گذشت پانزده سال فرصتها و سهمهای خوبی در پستهای بلند و تصمیم گیرنده به دست آوردهاند که متأسفانه در راه رسیدن به این هدف نیز چالشهایی وجود داشته است. یکی از مهمترین چالشها عدم دسترسی آنها به تحصیلات عالی میباشد که مانع پیشرفت شان گردیده است. باورهای نادرست مبنی بر عدم توانایی زنان در اداره و مدیریت مانع دیگر این امر است. در حالی که ما شاهد هستیم که زنان با توانایی کامل میتوانند در سطوح رهبری و مدیریت قرار بگیرند. برداشتهای افراطی و سختگیرانه خانوادهها نسبت به دختران و زنان عامل دیگر بوده و حاکمیت سیاسی مردانه هم از چالشهای اساسی به شمار میرود.
بــاورهــا چنین است که هیچگــاه یک زن نمیتــوانــد رهبری یک حزب سیاسی را به عهده داشته باشد، در حــالی که ما خانمهای شایسته و بادرایتی در جامعۀ خود داریم که بسیار هم خوب میتوانند رهبری یک جریان سیاسی را داشته باشند. خواست و تأکید مکرر زنان نخبه در سالهای گذشته برای اشتراک شان در کــنــفرانــسهای ملی و بینالمللی، خواست شان مبنی بر سهم شان در شورای عالی صلح، تقاضای سهم زنان در قضا و محاکم همه و همه دلالت بر درایت و توانایی آنها در همه امور میکند.
همچنان به عقیدۀ بعضیها که پستهای زنان نمادین است، اما اگر زنان با ظرفیت در پستها گماشته شوند، آنها میتوانند همین پستهــای نمادیـن را به پســتهــای مدیریتی و مهم تبدیل کنند. در این جا مسألۀ ظرفیت زنان نیز مطرح است. برای برداشتن موانع سد راه سهم سیاسی زنان نیز لازم است حکومت جدی باشد و نگذارد که به دلیل تبعیض جنسیتی نیمی از جامعه قربانی رفتار تبعیضآمیز گردد. همچنین نهادهای دولتی مکلف اند که براساس کنوانسیونهای بینالمللی رفتار کنند؛ زیرا افغانستان این کنوانسیونها را پذیرفته است. برنامههای مشخص دولت برای مشارکت زنان میتواند فضای بهتری برای حضور زنان رهبر به وجود آورد که حکومت باید در این راستا برنامههای مشخصی نیز داشته باشد.
