براساس تقویم انتخابات، قرار است تا دو ماه دیگر (28 میزان) انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها در سراسر کشور برگزار شود. کمسیون مستقل انتخابات از اواسط ماه حمل امسال تاکنون، در کنار انجام دیگر کارهای مربوط به انتخابات، دو مرحله مهم از پروسه انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها را پشت سر گذاشته است. یکی از این مراحل، ثبتنام رایدهندگان است که از پانزدهم ماه حمل شروع شد و تا دهم ماه اسد ادامه یافت. مرحله دوم به ثبتنام نامزدان انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها مربوط میشود که کمسیون مستقل انتخابات توانسته است این مرحله را نیز پشت سر بگذارد و از این میان فهرست نهایی نامزدان انتخابات پارلمانی را منتشر سازد. اما با وجود این پیشرفتها، تصور نمیشود که کمسیون مستقل انتخابات بتواند انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها را در زمان مقرر آن برگزار کند. در این مطلب به دنبال آن هستیم تا ثابت کنیم که چرا احتمال برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها در 28 ماه میزان امسال بسیار کم و نزدیک به صفر است.
یک: کمسیـون مستقــل انتخــابات بــرای برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها، کارتهای سابق رایدهی را از اعتبار ساقط کرد و در یک ابتکار تازه، ثبتنام افراد واجد شرایط رایدهی و متقاضی شرکت در انتخابات را با رؤیت تذکره تابعیت آنها آغاز کرد. در آغاز تصور میشد که این ابتکار کمسیون مستقل انتخابات میتواند تا حد زیادی از بروز تقلب در انتخابات جلوگیری و شفافیت آن را تضمین کند، اما در جریان ثبتنام رایدهندگان اتفاقاتی به میان آمد که این تصور خوشبینانه را کاملاً عوض کرد. یکی از این اتفاقات، تولید، تکثیر و توزیع تذکرههای تقلبی و جعلی در میان مردم بود که از سوی شمار بیشتر بازیگران عرصه انتخابات در اختیار مردم قرار داده شد. به همین شکل، برخی از مواد انتخاباتی، شامل برچسبهای انتخاباتی و کتابچه ثبت نام رایدهندگان به صورت انبوه در بازارها توزیع شد و هر کس به نوبه خود برای ثبت نام از آنها استفاده کردند. این مشکلات روی هم‌رفته باعث شد تا آمار ثبت نام رایدهندگان به صورت ناگهانی از مرز یک و نیم ملیون نفر به مرز نه و نیم ملیون نفر خیز بزند و همگان را شوکه کند. به همین دلیل شمار زیادی از احزاب و جریانهای سیاسی، پروسه ثبت نام رایدهندگان را با اشاره به موارد فوق زیر سوال بردهاند و خواهان از سرگیری این پروسه و بایومتریک کردن افراد واجد شرایط رایدهی و متقاضی شرکت در انتخابات هستند.
احزاب و جریانهای سیاسی منتقد حکومت اعلام کردهاند که در پروسه ثبت نام رایدهندگان به صورت گسترده تقلب صورت گرفته است و آنها خواهان از سرگیری این پروسه اند. از دید این احزاب و جریانهای سیاسی، رقم واقعی ثبت نام شدهها چیزی بین سه و نیم ملیون تا چهار ملیون نفر است و آماری را که کمسیون مستقل انتخابات ارایه کرده است، نادرست میباشد. کمسیون مستقل انتخابات اعلام کرده است که این کمسیون از آغاز پروسه ثبت نام رایدهندگان تا ختم این پروسه بیش از 9 ملیون و 73هزار نفر را ثبت نام کرده است. با این حال احزاب و جریانهای سیاسی منتقد حکومت میگویند که پروسه ثبت نام با استفاده از تذکرههای کاغذی یک پروسه ناکام بوده و باید این پروسه با بایومتریک رایدهندگان دوباره از سر گرفته شود. کمسیون مستقل انتخابات و حکومت این خواست احزاب و جریانهای سیاسی را قبول نکرده و از شفافیت پروسه ثبت نام دفاع کردهاند. در پی بروز این جنجال، احزاب و جریانهای سیاسی هشدار دادهاند در صورتی که خواست آنها پذیرفته نشود، انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها را تحریم خواهند کرد. بنابراین، مسلم است که کمسیون مستقل انتخابات تا زمانی که رضایت این احزاب و جریانهای سیاسی را به دست نیاورد و شفاف بودن پروسه ثبت نام رایدهندگان را به اثبات نرساند، قادر به برگزاری انتخابات در 28 ماه میزان نخواهد بود.
دو: همزمان با اعلام فهرست نهایی نامزدان انتخابات ولسی جرگه در 22 ماه اسد، یک مشکل تازه دیگر در برابر کمسیون مستقل انتخابات قرار گرفت. این فهرست پس از آن اعلام شد که کمسیون شکایات انتخاباتی، نام 35 نامزد انتخابات پارلمانی را از فهرست نهایی حذف کرد و آنها را به دلیل داشتن تشکیلات نظامی و فعالیتهای مجرمانه، واجد شرایط کاندیداتوری ندانست. به دنبال نشر این فهرست، افرادی که نامهای شان از فهرست نهایی حذف شده بود، دست به اعتراض زدند و دروازه دفتر مرکزی کمسیون مستقل انتخابات را در شهر کابل بستند. همزمان با این شماری از نامزدان معترض به این تصمیم کمسیون شکایات انتخاباتی، در همکاری با هواداران شان بعضی از شاهراهها از جمله شاهراه کابل – بلخ را نیز مسدود کردند. آنها هشدار دادهاند تا زمانی که نامهای شان وارد فهرست نهایی نشود، به اعتراضات شان ادامه خواهند و حتا گفتهاند که از برگزاری انتخابات در کشور جلوگیری خواهند کرد. با این اعتراضات مسلم است که کار کمسیون مستقل انتخابات دشوارتر شده است و توان این کمسیون برای برگزاری انتخابات را تحلیل برده است.
در کنار این موارد، مشکلات امنیتی و مالی از دیگر مواردی است که کمسیون مستقل انتخابات را از دیرزمانی بدینسو با خود درگیر کرده است. در حال حاضر در شمار زیادی از ولسوالی‌ها و قریهها جنگ جریان دارد و گمان نمیشود تا 28 میزان امسال امنیت نسبی در این ولسوالی‌ها برقرار شود. به همین شکل، آوازههایی وجود دارد که کمسیون مستقل انتخابات به دلیل کمبود بودجه، معاش چند ماهه کارمندان این کمسیون را نپرداخته است. این دو مورد در کنار سایر موارد، این نتیجه را به دست میدهد که کمسیون مستقل انتخابات موفق نخواهد شد تا انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی‌ها را در زمان معین آن برگزار کند. در چنین حالتی است که بعضیها پیشنهاد کردهاند که انتخاباتهای پارلمانی، ریاست جمهوری، شوراهای ولایتی و شوراهای ولسوالی‌ها باید به صورت همزمان در سال آینده برگزار شود. اما پیش از برگزاری این چهار انتخابات به صورت همزمان، باید روی تمامی مشکلات موجود در نهادهای انتخاباتی، نظام انتخاباتی و پروسه ثبت نام رایدهندگان به صورت همهجانبه گفتگو شود تا راه حل مناسب برای این مشکلات به وجود آید.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
