قطع جنگلات، کمکش و زد و خورد های مسلحانه داخلی مواردی اند که حیات فیلها را در سریلانکا به خطر مواجه ساختهبود.
اما در این میان، تلاشهای هم برای نجات و تداوم زندگی آنها روی دست گرفته شد که ساخت به اصطلاح یتیم خانه فیلها یا محلی برای نگهداری چوچههای آنان، مثالی از این تلاشها بوده میتواند.
نعیم ساهووترا، گزارشگر ایشیا کالینگ گزارشی دارد به این شرح:
همینکه آفتاب به دامنههای تپه و کوههای ولایت “سابارا گاموا” در سریلانکا میتابد، تیمی از وترنر ها با گیلاسهای بزرگ و پر از شیر به طرف دو چوچهای گرسنهای فیل به نامهای “پاندولا” و “میگارا” رفته، به آنها شیر میدهند.
خانم “چاندریکا پریاد هاشانی”، معاون تحقیقات و مسوول آموزش به اصطلاح یتیمخانه فیلها، در مورد پرورش “پاندولا” و “میگارا” میگوید: “اینها چوچههای فیل اند که مادران شان مردهاست، از همین سبب ما پرورش آنان را که در حال حاضر در حدود چهار الی چهار و نیم سال سن دارند، بدوش گرفتهایم تا زنده بمانند.”
این دو فیل کوچک، چندین سال پیش از جنگل “ریتی گالا” به این جا آورده شدند تا از تلف شدن نجات یابند.
در دهههای اخیر فعالیتهای انکشافی در سریلانکا افزایش یافت که در نتیجه هزارها جریب زمین مملو از جنگلات و درخت زار ها تخریب شد و در این گیرودار محلات بود و باش فیلها نیز از میان رفت.
چنانچه خانم “چاندریکا پریاد هاشانی”، میگوید: “مسکن و ماوای صد ها و هزاران حیوان وحشی خصوصا فیلها تخریب گردید، اکنون همهای آنها به جنگلات زخیم و پر پشت ضرورت دارند. همین اکنون شمار زیاد چوچههای یتیم فیلها در سریلانکا وجود دارند که باید تحت پرورش و حفاظت قرار گیرند.”
فیلها از اینکه محلات بود و باش شان تخریب گردید، امروز در فارمهای زراعتی و جای دیگر در جستجوی غذا و محل مناسب زندگی پائین و بالا میروند.
صد ها فیل به گمان اینکه خطرناک اند، توسط مردم کشته شدهاند و تعدادی هم که باقی ماندهاست، در معرض خطر قرار دارند.
با توجه به همین مخاطرات، این حفاظتگاه یا یتیمخانه در سال 1975 ساخته شد.
خانم “چاندریکا پریاد هاشانی”، میافزاید: “ما کار خود را با پرورش پنج چوچهای فیل آغاز کردیم که امروز همه بزرگ شدهاند. سه فیل آن زنده، ولی دو فیل دیگر مردهاند، مقصد نخست ما از ایجاد این محل حفاظت از فیلها است.”
امروز تخمین میشود، در سریلانکا در حدود 6 هزار فیل موجود باشد، ولی به قول “دیپارتمنت وحش سریلانکا” سه دهه پیش این تعداد به 24 هزار فیل میرسید.
هر چند، نوع و جنس فیلهای سریلانکا در کشور های هند، تایلند و اندونیزیا نیز پیدا میشوند، اما حفاظت گاههای سریلانکا در ادامه حیات آنها نقش بارزی ایفا نمودهاست.
خانم “چاندریکا پریاد هاشانی”، افزود: “نخستین چوچه فیل در این مرکز در سال 1984 به دنیا آمد.”
در حال حاضر در این محل، حدودا 88 فیل موجود است که 20 فیل آن کوچک و قابل پرورش دقیق است.
اخیرا تلاش صورت میگیرد آگاهی مردم در مورد خطراتی که جان فیلها را تهدید میکند، افزایش یابد.
این مرکز که در 25 هکتار زمین اعمار شدهاست، پس از گذشت چهار دهه، محلی مناسبی برای حفاظت و پرورش فیلها بوده و تماشاگران میتوانند با مراجعه به آن در مورد فیلها معلومات و دانستنیهای بیشتر کسب نموده و طریق غذا خوری و آببازی آنها را از نزدیک تماشا کنند.
البته شروع پذیرایی از بازدید کنندگان، ساعت 4 بجه عصر در نظر گرفته شدهاست.
فیلهای که در این مرکز نگهداری میشوند، طبق عادت روزانه دو مرتبه آببازی نموده، بدن خود را میشویند.
میتهالی، یک فیل دیگر که اکنون 40 ساله است، زمانی یک فیل کوچک و بی مادر بود، ولی امروز رهبری گلهای فیلها را به دوش دارد.
خانم “چاندریکا پریاد هاشانی”، در مورد میتهالی میگوید: “وقتی کوچک بود قابلیتهای عجیبی داشت، خصوصا ادا های مادرانه. وی میتوانست گلهای فیلها را خوب رهبری کند و با توجه به همان قابلیتها فکر میکنم اکنون فیلها، میتهالی را به صفت رهبر خویش برگزیدهاند.”
بسیاری از چوچههای فیل که مدت ابتدایی سن خود را در این حفاظتگاه سپری کنند، دوباره به جنگل برده شده در میان حیوانات وحش رها میگردند.
اما، پاندولا و میگارا هنوز هم انتظار میکشند تا کدام مادر رضاعی به سراغ شان آمده، آنان را از خود کند.