برای افغانها درین هشت سال، هیچ هدیه اي بالاتر از آزادی بیان و آزادی رسانه ها نبوده، تا جايیکه مقامات دولتی و بخصوص رئیس جمهور کرزی، این آزادی ها را به عنوان برگ های برنده اش قرار داده و همیشه ازآن به عنوان دستاورد بسیار مهم و با اهمیت نام برده است.
با اینکه در سالهای اول بعد از ایجاد دولت های موقت و انتقالی، برخی از جنگسالاران برخوردهای بسیار جدی با رسانه ها داشتند و کار رسانه ای در افغانستان با موانع و مشکلات بسیاری روبرو بود؛ اما آرام آرام به علت حمایت جامعهء جهانی ازین روند و آغاز کار رسانه ای برخی از زورمداران، این فشار بر رسانه ها کاهش یافت و وسعت رسانه ای در کشور چنان بالا گرفت که در منطقه بینظیر شد. درین هشت سال، مردم تمام کشور با رسانه ها چنان خو گرفتند که آنرا جزئی از زندگی خود دانسته، مخصوصاً که موازی به گسترش کار رسانه ای، شبکه های مخابراتی نیز به سرعت رشد کردند و با ایجاد ارتباط میان ژورناليستان در سرتاسر کشور، رسانه ها را بیرون از حد تصور کمک کرد.
با تمام این پیشرفت ها تا هنوز رسانه های افغانستان، به علل گوناگونی با پرابلم ها و چالش های بسیاری روبرويند؛ اما به هیچ وجه نمیتوان چشم پوشی کرد که از نظر کمی و کیفی، رسانه های افغانستان درین مدت رشد چشمگیری کرده و با هشت سال قبل، قطعاً قابل مقایسه نیست. یکی از این چلنج ها برای رسانه های افغانستان، ناامنی و جنگ خونین کنونی است که از یکطرف خون ژورناليستان را می ریزاند و از سوی دیگر، آنان را جبراً به خود سانسوری میکشاند. فساد حاکم بر ادارات افغانستان و حاکمیت برخی از زورمداران؛ یکی دیگر ازین چلنج هاست و به این صورت برای رسیدن رسانه ها به حد ایده آل، هنوز مقداری وقت لازم است.
یکی از مشکلاتی که درین هشت سال تقریباً بطور لاینقطع وجود داشته، رویارویی برخی از نیروهای امنیتی و ژورنالیستان بوده که این پرابلم تا هنوز وجود دارد. درچند سال اخیر، ریاست امنیت ملی بارها با رسانه ها نشست هایي داشته و به نحوی خواسته تا محدودیت هایي را برای رسانه ها به وجودآورد و برای این کار، این ریاست دلایل خود را داشته است؛ اما حمایت جامعهء جهانی از آزادی بیان، همیشه باعث شده تا جلو کار و آزادی رسانه ها گرفته نشود. یکبار هم از سوی این ریاست، شرایطی طی چند ماده که درآن برای آزادی بیان محدودیت های خلق میشد. به دفاتر رسانه ها ارسال گرديد، که با واکنش های شدیدی روبرو گشت و جامعۀ جهانی و رسانه های خارجی نیز آنرا نوعی استبداد و تلاش برای محدود نمودن آزادی بیان نامیدند.
اینک بعد از حملۀ تروریستان بر فروشگاه بزرگ افغان و بعد حملۀ آنان بر مهمانخانۀ هندی ها در کنار کابل سیتی سنتر، که رسانه های تصویری و شنیداری آنرا بسیار خوب پوشش دادند، وزارت داخله به رسانه ها هُشدار داد که دیگر اجازۀ ورود به همچو صحنه هایي را نداشته و اجازۀ فلمبرداري و گزارش های لایف را ندارند. ابتدا وزارت داخله گفت که این فیصله از سوی شورای امنیت ملی صورت گرفته؛ اما بعد از آنکه داکتر سپنتا این را رد کرد، معلوم شد که این طرح آقای اتمر وزیر داخله میباشد که با واکنشهای شدیدی از سوی رسانه های افغانستان مواجه گردید. بعد سید مخدوم رهین وزیر اطلاعات و فرهنگ با وحید عمر سخنگوی دولت در مرکز رسانه ها و با حضور نمایندگانی از رسانه ها، برای حضور و یا عدم حضور رسانه ها در جریان عملیات تروریستان، شرایطی را طی چهار ماده به تصویب رساند و آن اینکه:
1- بربنیاد فقرۀ هفتم و مادۀ 45 قانون رسانه های همگانی کشور؛ از پخش و نشر تصاویر دلخراش ناشی از رویدادهای هراس افگنی و قربانیان این رخدادها، جلوگیری به عمل آید.
2- از پخش تصاویر نیروهای امنیتی هنگام عملیات بر ضد هراس افگنان در مواردیکه موجب افشای شیوه های این عملیات میگردد، خودداری شود.
3- در پخش و انتشار خبرهای مربوط به رویدادهای هراس افگنی، از دقت کامل مسلکی کار گرفته شود.
4- وزارت دفاع، داخله و ریاست امنیت ملی، مفاد این مصوبه را رسماً به اطلاع تمام جزوتام های مربوط در کشور و وزارت اطلاعات و فرهنگ، کتباً به تمام رسانه ها جهت عملی نمودن و نشر ارسال دارد.
موارد بالا که مقداری نرمتر و با جملات خاصی نوشته شده، با اصل اعلان وزارت داخله که خبرنگاران را از ورود به منطقۀ عملیاتی ممنوع میکرد، تفاوت بسیاری ندارد؛ چون درین مصوبه تصاویر دلخراش، تصاویر نیروهای امنیتی در هنگام عملیات که موجب افشای شیوه های این عملیات میگردد و دقت کامل مسلکی، تعریف و محدود نشده و با این تمسک ها نیروهای امنیتی، به آسانی قادر میشوند که برای خبرنگاران در جریان این عملیات، مشکلات بسیاری خلق کنند، کمره های شان را بگیرند و عکس های شانرا نابود سازند و اینگونه آنان را از کار خبرنگاری شان محروم سازند. این را با تجاربی که از گذشته وجود دارد، خبرنگاران در پراتیک خواهند دید و نمیشود این مصوبه را قدمی در محدود ساختن آزادی بیان به حساب نیاورد. که باید رسانه ها روی آن بیشتر مکث کنند و راه برونرفت ازین مشکل را بیابند.
