بحث آزادی مطبوعات و رسانه ها برای )رادیو صدای آسیا( که گزارشگران آن در سراسر آسیا فعالیت دارند، یک امر خیلی مهم و حیاتی شمرده می شود.
گزارشگران این رادیو، با سفر به سرزمین های ناآرام و دستخوش جنگ، مانند میانمار، کشمیر وغیره حیات خویش را در خطر انداخته داستان قربانیان جنگ و ظلم واستبدادی را که جمعیت های مظلوم متحمل می شوند، به گوش جهانیان می رسانند. نه تنها گزارشگران رادیو صدای آسیا حیات خویش را در معرض خطر قرار می دهند، بلکه کارکنان سایر رسانه ها نیز دست به این کار می زنند. چنانچه تنها در سال 2006، بیشتر از 700 ژورنالست حین اجرای وظیفه در سراسر جهان به قتل رسیده اند.
ما در جهان ژورنالستانی را داریم که عمر و هستی خویش را فدای آزادی مطبوعات و آزادی بیان ساخته اند. یکی از این ژورنالست های شجاع (تسنیم خلیل) ژورنالست رک گو و آزاد خیال بنگله دیشی است که در روزنامه (دایلی ستار) ایفای وظیفه میکند.
موصوف که بعد از نوشتن مقالات افشا کننده در مورد کشتار های نا منصفانه در بنگله دیش از منزلش اختتاف و شکنجه گردیده است، می گوید: “آنچه در بنگله دیش بر سر ژورنالستان و آزاد اندیشان می آورند حتی در قالب کلمات نیز قابل بیان نیست که البته سلسله ی اعدام و کشتار سازمان یافته و عمدی آنها بر هیچ فردی پوشیده نیست.”
تسنیم خلیل ژورنالستان و ویبلاگ نویس در سال های اخیر چندین مرتبه بخاطر آنچه انجام می دهد، روانه زندان گردیده و مجازات شده است. به قول “اداره جهانی آزادی مطبوعات”، آزادی مطبوعات و رسانه ها در 72 کشور جهان وضعیت بدی دارد. طبق سروی های انجام شده، در دو سال گذشته، تقریبا از هر سه کشور جهان، در دوی آن وضعیت آزادی بیان و مطبوعات رو به بدتر شدن است. بطور مثال، در هند که از از میان 180 کشور جهان، در مقام 136 م قرار دارد، وضعیت بر همین منوال است.
خانم “تاولین سینگ” ژورنالست شناخته شده هند که وضعیت آزادی مطبوعات را تحت رهبری حکومت فعلی رو به وخامت می داند، می گوید: ” نریندرا مودی صدراعظم هند فاصله خود با ژورنالست ها را افزایش داده و مانند عنکبوت به دور خود تار تنیده است. البته این عمل یک اشتباه خطرناک بوده به هیچوجه نتایج خوبی را در بر ندارد.”
مشکل دیگر در جامعه مطبوعاتی هند این است که در این کشور همیشه ژورنالست ها هدف قرار می گیرند و قیچی سانسور نیز روز بروز برنده تر می گردد. کویتها سینگ، ژورنالست 25 ساله وضعیت همقطاران خویش را نسبت به هر زمان دیگر در هند بدتر خوانده می گوید: “در این کشور مرکز نظارت مطبوعاتی وجود دارد که با 200 ایدیتور، کار 600 کانال خبری را تحت نظارت قرار می دهد. از جانبی هم حکومت دست به ایجاد ساختاری بنام (مرکز ملی تحلیل و ارزیابی مطبوعات) زده است تا از این طریق، فعالیت و کار های، نت، تویتر، انستاگرام، فیسبوک وغیره را تحت نظارت و ارزیابی قرار دهد. آنها با تقسیم ژورنالست ها به کتگوری های مثبت، منفی و غیرجانبدار، عملا آزادی مطبوعات و رسانه ها را زیر سوال برده اند.”
به قول ” مرکز گزارشگران بدون مرز” نظارت و مراقبت روز افزون و مداخله رهبران قدرتمند، آزادی رسانه ها را در 34 کشور ساحه آسیا پاسفیک که بیشتر از نیم جمعیت جهان را در خود جای داده اند، عملا زیر سوال برده است. در تایلند هم در جریان سه سال گذشته، حکومت نظامی آزادی مطبوعات را به شدت ضربه زده اند. قوانین این کشور برای نماینده های حکومت و نظامی ها اختیار آنرا داده است تا ژورنالستان و منتقدین نظام را تا جایی که دل شان می خواهد، تحت مراقبت قرار داده دستگیر و شکنجه نمایند.
خانم کانیکر، گزارشگر صدای آسیا از بانکونک می می گوید: “با گذشته هر روز در تایلند مردم زیادی بخاطر تفاوت دیدگاه و شریک ساختن اطلاعات و حقایق با مردم، دستگیر و شکنجه می گردند.”
کانیکر که خود نیز با این نوع مخاطرات بیگانه نبوده و همین امسال با سفر بر خطوط اول منازعات در میانمار و صحبت با رهبران شورشیان این کشور حیات خویش را به خطر انداخت، می گوید: “وضعیت مطبوعات در تایلند برای من ترسناک معلوم شد. قیچی مطبوعات بالای سر هر ژورنالست وجود دارد. هنگام تهیه گزارش مجبور بودم هر جمله و کلمه را چندین بار مطالعه و بازنگری کنم تا به اصطلاح هنگام نشر، برایم مشکل ساز نگردد. البته این مشکلات با گذشت هر روز بیشتر و بیشتر شده می رود.”
چین نیز از جمله کشور های است که در آن آزادی مطبوعات ریکارد خوبی ندارد. این کشور که بیشترین ژورنالست را در میان کشور های جهان دارا می باشد، همین اکنون 100 ژورنالست و ویبلاگ نویس را به بند کشیده است. آقای “ابهی جان بارووا” گزارشگر صدای آسیا که از 5 سال بدینسو در “رادیوی جهانی چین” کار می نماید و معتقد است در این کشور فرهنگ ظلم و شکنجه ریشه دوانیده است، می گوید: “این تنها حکومت نیست که از لحاظ سیاسی کنترول و نظارات مطبوعات را در دست می گیرد، بلکه افکار مردم آن هم چنین بوده و حاضر نیستند به سوالات خبرنگاران پاسخ دهند.”
در پاکستان نیز مطبوعات نظر به علایق افراد و اشخاص نیرومند، تحت فشار قرار می گیرد. نعیم ساهوترا گزارشگر صدای آسیا در این کشور می گوید: “در این کشور گروپ های مختلف سیاسی، مذهبی، مسلح و سازمان و نهاد های وجود دارند که ژورناست ها را فشار می دهند تا بعضی از گزارشات و اطلاعات خویش را در مورد شماری از مسایل به اختیار قیچی سانسور قرار دهند.”
نعیم ساهووترا می افزاید، در اکثر حالات دست به بلک میل مطبوعاتی زده شده، با زور و فشار از رسانه ها خواسته می شود، پاره ای از مسایل معین و یا جملات ویژه را نشر و پخش نکنند. نعیم ساهوترا می افزاید: “اما ژورنالست ها تلاش می ورزند آزادی و استقلال کاری خویش را حفظ نمایند. ایشان همواره در آرزوی ایجاد یک فضای باز و کار آزاد مطبوعاتی می باشند.”
خوابی که در حال حاضر از آن فاصله ی زیاد دارند.
