پنجشنبهها در کابل، معمولاً با گردآمدن و گفت و شنودهای اهل ادب رقم خورده است. پنج شنبه گذشته ( 6سرطان ) نیز یکی از همین روزها بود که صدها تن از فرهنگیان و اهل قلم به خاطر نقد و رونمایی دومین کتاب خسرو مانی ” دلقلک و حشرات دیگر ” کنارهم آمده بودند.
تابلویی بزرگ از کتاب ” دلقک و حشرات دیگر” و فروش این کتاب به مخاطبان نخستین حکایاتی بودند که براي رونمايي این كتاب برنامه را رنگ و رو بخشید.
زنگ نخست این برنامه با معرفی خسرو مانی؛ توسط الیاس یورش زده شد. پس از آن مانی به صحنه آمد و قسمت از رمانش را برای مخاطبان به خوانش گرفت.
نخستین سخنران این برنامه، کاوه جبران نویسنده رمان “لوهاران” بود. جبران ادبیات داستانی را به دو بخش “عامه پسند” و “پرسشگر” بخش بندی کرد و گفت، ادبیات داستانی صد سال پسین ما بیشتر عامه پسند و سرگرم کننده بوده و این حوزه کمتر با آثار داستانی پرسشگر روبرو بوده است.
او با این مقدمه به سراغ ” دلقک و حشرات دیگر ” رفت و گفت:” کتاب مانی را من در طبقه ادبیات پرسشگر دسته بندی میکنم، این اثر به باور من جز کتابهایي است که به جای سرگرمی، پرسش خلق میکند.” جبران، پیام فرد گرایی را از نقاط قوت این رمان بیان کرد.
دیانا ثاقب، فلمساز و منتقد، دومین سخنران این برنامه بود. او اثر جدید مانی را، جز داستانهای پسامدرن معرفی کرد و گفت:” مشخصه که کتاب جدید مانی را با “کتاب نامهای متروک” او متمایز میسازد، دید “بینا متنی” است.”
او رویکرد ” بینامتنیت ” را در اثر تازه مانی قابل ملاحظه خواند.
مانی ساختارگراست
حمیرا قادری خالق رمان “نقره دختر دریای کابل” از دیگر سخنرانان برنامه، در نخست از نویسنده این کتاب تقدیر نموده، گفت: خسرو مانی در شکستن زمان قدرت فوقالعاده دارد و معمولاً هم شروع قصه از وسط کتاب است و از هرجایی هم که شروع میکند خوب شروع میکند و خوب هم به پایان میرساند.
خانم قادری با بررسی ابعاد مختلف این کتاب گفت:” مانی نویسنده قصه پرداز نیست، او بیشتر ساختارگراست.”
وی همچنان با لحن شوخی نسبت به کمرنگ بودن نقش زنان در این رمان اشاره کرد و افزود:” در کل داستان فقط یک زن حضور دارد و تازه در نقش، که اگر از استعار بیرون آوریم همان حشرات رمان است.”
اما خسرو مانی در پاسخ به این انتقاد گفت:” من هیچ زنی در زندگیام نبوده و این خلا در آثارم نیز کاملاً هویداست. چون تجربه عینی نداشته ام، به خود حق اظهار نظر و خیال پردازی را نمیدهم”.
مانی درباره کتاب جدیدش گفت:”دلقک و حشرات دیگر” آخرین کارم است چیزی که بیش از یک سال وقتم را صرف آن کردم و این رمان به دو نیمهای زندگی انسانها اشاره داشته که نیمهی جدی و نیمهی شوخ انسانهاست.”
” دلقک و حشرات دیگر” دومین رمان خسرو مانی است که در کمتر از یک سال رونمایی میشود. سال گذشته نیز رمانی با عنوان ” کتاب نامهای متروک ” از این نویسنده منتشر شده بود.
داستان کتاب
کتاب ” دلقلک و حشرات دیگر ” قصه مردی به نام ایوب است. مردی سیاستمدار که در جریان یک سخنرانی دچار روانی گیسختگی و توهم زدهگی میشود و فکر میکند حشرهی او را میخورد. این قصه ادامهی همین مسأله است.
ایوب ( شخصیت اول داستان ) مردی از خانواده متوسط است. او در روزگاری که وضعیت به شدت به طرف کتلهای شدن روان است، ناگهان ویران میشود، هوتلاش را میفروشد و از اجتماع نیز میبرد. پنج سال را در انزوا میگذراند و پس از آن با شخصیت دوم داستان (داکتر چنگیز) آشنا میشود.
ایوب برای این که از این انزوا نجات یابد با رهنمود داکتر چنگیز به سیاست رو میآورد و دو سال را در زیرزمینیها دنبال کارهای حزبی میگردد. پس از آن که پنج تن از اعضای زیرزمینی این گروه میخواهند فعالیتهای مخفی سیاسی شان را علنی کنند، ایوب دوباره دچار بیماری قبلی (روان گسیختگی) میشود و داستان نیز از همین جا شروع میشود.
در دوازده روز که ایوب به دلیل بیماری در یک آپارتمان به سر میبرد، چندین اتفاق برای وی پیش میآید، شخصیت ناخواندهی به نام ” دلقک ” وارد زندگی خصوصیاش میشود، دوبار با دوستان خود ملاقات میکند، دچار “مسخ استعاری” میشود و در نهایت نیز ایوب به حیات بدرود میگوید.
شناسنامه کتاب
نام کتاب: دلقک و حشرات دیگر
نویسنده: خسرو مانی
طراح جلد: امان پویامک
برگآرا: اورنگ زیب بیضایی
ناشر: نشر زریاب
شمارگان: 1000 نسخه
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید