تلاش دولت برای گرفتن مسئولیت زندان بگرام

ریاست جمهوری افغانستان بانشر اعلامیه ای خواهان واگذاری مکمل مسوولیت کنترول زندان بگرام به حکومت افغانستان شده است.

رئيس جمهور كرزي  پس از شنيدن گزارشي كه از سوي رئيس كميسيون نظارت بر تطبيق قانون اساسي به روز 5 شنبه ارائه شد و در آن از موارد خشونت و نقض قانون در برابر زندانيان در زندان بگرام نام برده شده بود، به كميسيون وظيفه سپرده است كه الي يك ماه آْينده بطور كامل مسووليت زندان بگرام را از نيروهاي خارجي به نيرو هاي افغان منتقل سازد.

زندان بگرام، زندانی است كه در سال 2001 میلادی، بعد از سقوط رژیم طالبان ساخته شد. که بعداً به بی رحمی و به نام زندان گوانتاناموی افغانستان معروف گردید.

وزارت دفاع افغانستان در جنوری سال 2010 میلادی اعلان کرد، که با نیروهای ناتو موافقتنامه اي را در مورد انتقال کنترول زندان بگرام امضا کردند، اما تا اکنون چنین چیزی صورت نگرفت.

با اين حال دستور اخیر رییس جمهور كرزي  در مورد واگذاری مسوولیت زندان بگرام یا زندان پروان به افغانها، در مطبوعات جهان به طور گسترده انعکاس یافته و شماري از مقامات امريكايي نيز، در برابر آن از خود واكنش نشان داده اند.

روزنامهء وال ستریت ژورنال از قول یک مقام امریکایی در کابل نوشته است که امریکا گزارشي را که در اعلامیهء رییس جمهور کرزی آمده، هنوز ندیده است.

این مقام افزوده که امریکا چندین بار گفته است. که مسوولیت ادارهء این زندان را برطبق پلان به مقامات افغان خواهند سپرد و بر اساس تعهدات انجام شده، حکومت افغانستان درین زمینه همکاری خواهد کرد. وي مي  گويد:  ضرب الاجل سپردن این زندان به افغانها، امریکاییان را به حیرت افگنده است، زیرا یک ماه وقت برای واگذاری این زندان به حکومت افغانستان؛ کافی نیست.

حال با چنين خواست رئيس جمهور كرزي و واكنش امريكا چند موضوع بصورت همزمان ميتواند مطرح باشد.

نخست از همه اينكه آيا رئيس جمهور كرزي در تصميم اش مبني بر واگذاري مسووليت زندان بگرام به حكومت افغانستان ثابت خواهد ماند ويا اينكه همچون تصميم هاي ديگرش در مورد لغوه كمپني هاي امنيتي و ساير تصاميم؛ اين بار نيز پس از واكنش هايي موقفش نرمتر شده و زمان آن تمديد خواهد شد.

در گذشته ديده شده است، كه حكومت افغانستان به ويژه شخص رئيس جمهور كرزي، پس از واكنش هاي امريكائيان در برابر تصاميم اش از موقف نخستينش كه بر پايه احساسات زودگذر بوده، عقب نيشيني كرده ونرم شده است.

پس هر گاه چنين شود ، سوال اينست كه چرا كرزي چنين تصاميم را همچون لغوه كمپني هاي امنيتي در مدت زمان كه در آغاز مطرح بود، اتخاذ مي كند و بر ان ثابت نمي ماند؟ حال اين همه مشاوريني كه شمار آنان به حساب نمي گنجند و گرد ميز و دسترخوان رئيس جمهور جمع شده اند، چرا مشوره هاي لازم و به جا نمي دهند؟

از سويي هم اگر با اين تصميم كرزي امريكا توافق نكند، از يك سو ارزش حكومت افغانستان يك بار ديگر نزد افغان ها زير سوال رفته و از جانبي هم در صورت بروز تنش ميان افغانستان و امريكا اين تصميم كرزي ميتواند بر روابط میان افغانستان و ایالات متحده امریکا  و گفتگو ها در مورد عقد پيمان ستراتيژيك ميان دو كشور تاثیر منفی بر جا گذارد.

اگر واقعا چنين شود هر چند اين تصمیم حکومت افغانستان بر حق است اما لازم نبود تا حكومت افغانستان براي يك موضوع تخنیکی و تا اندازه یی یک موضوع محلی یک امر ملی و ستراتیژیک را با چالش مواجه سازد.

از سويي ديگر در هر ذهن روشن سياسي و دخيل در قضاياي اخير اين نيز ميتواند مطرح باشد كه شايد مطرح كردن موضوع واگذاري مسووليت زندان بگرام به حكومت افغانستان برنامه اي طرح شده از سوي امريكا براي ارزش دهي به حكومت افغانستان در مذاكرات صلح با طالبان باشد.

به اين مفهوم كه امريكا با چنين برنامه اي سعي بر آن دارد تا براي طالبان بفهماند كه حكومت افغانستان با به دست داشتن زندانيان طالب يك جانبي از اين قضيه است.

با آنكه طالبان طرف خود امريكا را ميدانند و به حكومت افغانستان در گفتگو هاي صلح تا هنوز ارزش نداده اند.

ويا اينكه هم امريكا و هم حكومت افغانستان مي خواهند تا با روي دست گرفتن اين برنامه زمينهء رهايي زندانيان طالب از زندان بگرام را بيشتر مساعد سازند.

چنانچه حكومت افغانستان نيز گفته است كه شماري زيادي از زندانيان در زندان بگرام بدون شواهد و مدارك كافي زنداني مي باشند. اما با وجود تمامي اين موارد، در صورت واگذاري مسووليت زندان بگرام به حكومت افغانستان و با توجه به گذشته عملكرد و كنترول حكومت افغانستان در برابر زندان كه چندين بار از زندان هاي تحت كنترولش چون زندان سرپوزهء كندهار زندانيان فرار كردند. ظرفيت حكومت افغانستان، براي كنترول درست زندان از جمله نگراني هاي است كه بيشتر مطرح مي باشد.