تعداد زیاد از ما، در صنوف درسی نشسته به عوض لسان مادری خویش، مصروف آموختن یک لسان بیگانه هستیم.
اما در اینجا، شاگردان در یک مکتب در شهر سدنی آسترالیا، مشغول آموختن یکی از لسان‌های باستانی و محلی خویش اند تا به ورطه نابودی کشانیده نشود.
در آسترالیا تلاش‌ها جریان دارد تا 120 لسان بومی و محلی کشور از خطر نابودی نجات یابند.
در یک صبح روز شنبه، من شاهد تدریس یک زبان بومی استرالیایی به نام “داروگ” هستم.
لسانی که شمار زیاد مردم در حومه‌های شهر سدنی با آن تکلم می‌کنند و بخشی از فرهنگ باستانی و با ارزش جهان به حساب می‌آید.
در حال حاضر 120 لسان بومی و اصیل از جمله همین زبان “داروگ” وجود دارد که هنوز هم تعدادی از مردم با آن تکلم می‌کنند و برای زنده ماندن آن تلاش‌ها در جریان بوده‌است.
در این صنف درسی، شماری از متقاعدان، معلمان مکاتب عالی و تعدادی هم برقی حضور دارند.
خانم “آنتی جاسیتنا” از 20 سال به اینسو، مصروف تدریس زبان، موسیقی و فرهنگ‌های بومی است.
وی که زبان را میراث گرانبهای گذشتگان یک ملت دانسته، زنده نگهداشتن آن را یک امر ضروری می‌پندارد، می‌گوید: “از این‌که شماری از مردم منتظر آموزش یک لسان قدیمی که به قول بعضی آسترالیایی‌ها در مقام نخست قرار داشت، هستند، خیلی احساس خوشی می‌کنم، این لسانی است که ما قادر به تکلم آن نیستیم.”
در وقت استعمار انگلیس در این کشور 250 لسان گویشی وجود داشت که مردم در سراسر کشور با آن‌ها سخن می‌گفتند، ولی در اثر اتفاقات خشونت آمیز بعدی، نیمی از این لسان‌ها نابود شدند.
خانم جاسینتا، می‌افزاید: “تمام آسترالیایی‌ها یا جهانیان می‌دانند که در آن روزگار ما اجازه نداشتیم در مورد فرهنگ و لسان خویش چیزی بگوییم، بعضی اوقات، شماری از مردم فکر می‌کنند که آنقدر تنبل هستیم که نمی‌توانیم به اطفال خویش لسان خویش را یاد دهیم، اما این حرف درست نیست، این هراسی بود که کودک شما را مجبور می‌ساخت از آموزش لسان خویش حذر کند.”
از همین 120 لسانی هم که باقی مانده است، 100 زبان آن تقریبا رو به نابودی است، زیرا صرف افراد مسن و سالخورده با آن‌ها تکلم کرده می‌توانند و بس.
از همین سبب، اخیرا تلاش‌ها در جریان است تا زبان‌های مذکور نجات یابند و البته استفاده از تکنالوژی در زمینه خیلی مفید و موثر است.
همین اکنون، چندین نوع تیلفون‌های سمارت وجود دارد که می‌توانند برای اطفال از طریق تدویر صنوف و کورس‌های تعلیمی آنلاین، لسان‌های بومی را تدریس نمایند.
خانم “تاش کالدویل”، کارمند حکومت، از ایالت شمالی “کوین لند” که در آموختن لسان‌های بومی تلاش می‌کند، می‌گوید: “من که هرگز فرصت آموزش لسان‌های بومی کشور خویش را نداشته‌ام، با میسر شدن این چانس خود را به صنف رسانیدم، راستش رابطه داشتن با افراد مسن و قدیمی و صحبت روان و سلیس با آنان مرا واداشت به آموزش این لسان قدیمی و اصیل کشورم اقدام کنم.”
رومینه از ایتالیا نیز مانند بسیاری از اتباع کشورهای اروپایی در آسترالیا مصروف آموزش همین لسان‌های قدیمی و اصیل است.
وی که می‌خواهد در مورد فرهنگ آسترالیا معلومات بیشتر کسب نماید، می‌گوید:
ما در اروپا، معلومات زیادی در مورد آسترالیا نداریم، ولی حالا با استفاده از فرصت می‌خواهیم در مورد فرهنگ‌های باستانی این کشور و چگونگی تاریخ مستعمره شدن این کشور و مسایل دیگر معلومات زیاد داشته باشم، راستش با پی بردن از حقایق خیلی متعجب شده و چیز های را آموخته‌ایم که در گذشته از آن هیچ اطلاعی نداشتم.
سوال: شما به چند نوع زبان تکلم نموده می‌توانید؟
رومینه به خنده می‌گوید، اصلا من به زبان علاقه دارم به زبان‌های ایتالیایی، یونانی، اسپانیایی و انگلیسی.
آسترالیایی‌ها به ندرت به لسان دومی تکلم می‌کنند و اکثریت 80 درصدی آن‌ها صرف به لسان انگلیسی صحبت می‌نمایند، اما در حال حاضر، از یکسو حکومت سعی می‌کند اطفال به یکی از لسان‌های خارجی دسترسی داشته باشند، از جانب دیگر، گروه‌های بومی فشار می‌آورند تا کودکان مکتب، لسان‌های بومی و گذشته را نیز بیآموزند.
آقای “جویل گادیجال”، یکی از اعضای قوم “گادیجال” که در حومه‌های سدنی زندگی می‌نمایند، می‌گوید: “من مردی از قبیله‌ای جویل گادیجال هستم که در حومه‌های شهر سدنی بزرگ گریده‌ام.”
وی که خود ویبلاگ نویس است، سه ماه پیش به آموختن لسان شروع کرد و حالا کارش به جایی رسیده است که همراه با خانم “جاسینتا” در بخش تدریس کمک می‌نماید.
موصوف، از علاقه مفرط خویش به زبان و آموزش آن سخن زده، افزود: “شما نمی‌توانید زبان را از فرهنگ و تاریخ یک سرزمین جدا سازید، من سخت علاقه دارم تا در مورد فرهنگ، تاریخ و ساکنان بومی شهر سدنی تدریس کنم.”
از جویل که امیدوار است جوانان و ساکنان بومی کشور فرصت انکشاف و ترقی را داشته باشند، پرسیدم:
– آیا از عدم انکشاف و ترقی آن‌ها در حال حاضر احساس دلخوری می‌کنید؟
جویل پاسخ می‌دهد: “بلی چنین سرافگندگی وجود دارد، بسیار تکاندهنده است که به مردم گفته شود شما لسان خود را یاد ندارید، اما چنین سرخوردگی وجود دارد، براستی هم کسانی هستند که راجع به لسان، فرهنگ و تاریخ خویش چیزی نمی‌دانند یا به عبارت دیگر، آنان چیزی ندارند که تا با استناد به آن احساس غرور و افتخار کنند.
در حال حاضر 5 درصد جمعیت آسترالیا را مردمان بومی تشکیل می‌دهد، ولی معلوم نیست که چی تعداد از مردم می‌توانند به لسان‌های بومی و محلی حرف زنند.
به طور معمول، بیشتر باشندگان شهرهای بزرگ، مانند سدنی با چنین حالت دست و گریبان اند.
آقای جویل معتقد است، فرصت آن رسیده است تا افراد تحت سنین 20 سال را به آموزش لسان و تاریخ شان دعوت کنیم.
جویل ادامه می‌دهد: “فکر می‌کنم، اگر قادر شویم به نسل جوان، لسان‌های خود شان را آموزش دهیم و به همین روحیه بزرگ گردند، کار بزرگی انجام داده‌ایم که خود تحفه‌ای است برای جهانیان.
آنهم چی تحفه‌ای گرانبهایی.
