تربوز ولایت فراه امسال حاصل خوبی داشت اما تربوز کاران از نبود بازار شاکی اند با اینکه تربوزکاران فراه امسال برداشت خوبی داشته ولی نبود بازار فروش، باعث شده که دهقانان از مفاد کمتری برخوردار شوند.
فراه که در غرب افغانستان موقعیت دارد، از ولایتهایي است که زمینهای زراعتی هموار آن شرایط را برای کشت تربوز به شکل درست فراهم کرده است. در فراه معمولاً سه نوع تربوز به نام های سفید، ابلق و سیاه کشت میشود. مزارع تربوز بیشتر در ولسوالیهای پشت کوه، پشت رود، بالابلوک و خاک سفید میباشند. از نظر کیفیت و حجم تربوز، ولايت فراه در منطقه بینظیر است. چهار سال قبل در ولسوالی قلعه کاه، یک دهقان، تربوزی به وزن شصت کیلوگرام را برداشت نمود.
محمد ناصر که امسال از یک هکتار زمین بیش از 45 تن تربوز برداشت کرده است، می گوید که حالا در بازار هرات هر 5 کیلو تربوز 30 افغانی به فروش می رسد. بر اساس معلومات وی امسال بعد از محاسبه نهایی او بیش از 60 در صد عواید خالص داشته است. با اين حال او می گوید که تنها موفق به صادرات 50 درصد از برداشت خویش به بازار شده است.
وی می افزايد: “تربوز زیاد داریم اما بدبختی این جاست که ما هیچ سردخانهای نداریم. اگر سرخانه میبود و بازار خارجی هم میداشتیم، نان ما به روغن بود. امسال نصف تربوز خود را فروختم، دیگرش مانده.”
تربوزهای نمونه فراه
نعیم الله فراهی، کارشناس امور زراعتی در ولایت فراه میگوید: “شرایط خوب جوی و زمینهای همواره با چاههای آب عمیق، زمینه را برای رشد کشت تربوز فراهم ساخته است. به طور اوسط وزن هر تربوز بیش از 12 کیلوگرام میباشد.”
آقای فراهی می گوید که دولت باید به منظور افزایش صادرات این میوه، در کنار ساخت سردخانه، بازار خارجی را برای تولیدات دهقانان فرهم بسازد. اما برخی به این باوراند که در این زمینه، باید تاجران پیشگام شوند. زیرا علاوه از اینکه منافع آنها در این کار است، با به کارگیری سرمایه، خود زمینه کار و منفعت برای دیگران و از جمله زارعان را مساعد میسازند.
افزایش عواید دهقانان
به نقل از افغانستان امروز مسوولان زراعتی ولایت فراه میگویند که در سال روان از بابت صادرات تربوز به ولایتهایی همچون، هرات، قندهار و یک مقداری نیز به کشورهای پاکستان و ایران، بیش از یک ملیارد افغانی عواید شده است.
انجنیر محمد جعفر کاظمی آمر امور خدمات زراعتی فراه میگوید که در سال روان بیش از 250 هزار تن تربوز صادر شده است.
کاظمی میگوید: “سال گذشته صادرات کم بود اما امسال بازار خوبتر بود وقمیت هم افزایش یافته است. سال گذشته قیمت یک کیلو تربوز حتی یک افغانی هم بود اما امسال به پنج افغانی افزایش یافته است.”
با اين حال گفتنی است که سال گذشته در فراه 17 هزار هکتار زمین تحت کشت تربوز قرار گرفته بود که امسال به 15 هزار کاهش یافته است. مردم بر اين باور اند که شاید این 2هزار هکتار زمین، امسال برای کشت کوکنار اختصاص یابد.
شاید یکی از عوامل کاهش کشت این بوده سال پار، عدهای از دهقانان به عوض مفاد ضرر کردند. از سوی دیگر بر اساس آمار ریاست زراعت ولایت فراه، از مجموع 505 هزار تن تربوز به دست آمده تنها 250 هزار تن صادر گردیده است. ممکن این حالت در کاهش بیشتر ساحه کشت تربوز برای سال آینده اثر گذار باشد.
تربوز بدیل کوکنار
فراه در جنوب کشورکه درسال گذشته بعد از هلمند و کندهار بیشترین زمینهای زراعتی آن تحت کشت کوکنار قرار گرفته بود، این احتمال در سال روان نیز دور از پيش بينیها نيست.
اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، گزارش داده بود که سال گذشته بیش از ٢٧ هزار و ٧٠٠ هکتار زمین دراین ولایت، کوکنار کشت شده بود. این در حالی است که شش سال قبل در این ولایت تنها 10 هزار هکتار زمین تحت کشت کوکنار بود.
اکثریت کسانی که در جریان سه الی چهار سال اخیر به کشت تربوز روی آوردهاند قبل از این کوکنار کشت میکردند.
دهقانان می گویند که با حمایت بیشتر میشود که در شماری از مناطق تربوز را به شکل اساسی جایگزین کوکنار نمود.
لعل محمد از دهقانان ولسوالی خاک سفید میگوید: “پولش کاملا حلال است اما باید بازار پیدا شود وگرنه مردم مجبور میشوند که باز روی به کوکنار بیاورند. امسال بیش از نصف حاصلات ما ماند و ما تنها تخم آن را کشیدیم.”