با آنکه هرات از چهار سال پيش در انتظار شموليت در لست میراث های فرهنگي جهان به سر مي برد، اما تا حال اين آرزو برآورده نشده و ولايت باستاني هرات شامل فهرست يونسكوي نگرديده است.
قبلا اين سازمان، براي شموليت هرات در ليست ميراث هاي فرهنگي جهان، شرايطي را وضع نموده بود كه شامل مسدود شدن سرك بين مناره ها، جلو گيري از ساخت و سازهاي بلند منزل در اطراف آبده هاي تاريخي گوهرشاد بيگم و جلوگيري از اعمار بلند منزل ها در شهر قديم هرات مي گرديد.
اکنون تا حدودی این شرایط تامین شده اند. چنانچه بر اساس یکی از شرایط یونسکو، با مصرف يك ميليون دالر امریکایی، سرك بديل اعمار و جادهء منار ها بر روي ترافيك مسدود گرديد، اما با وجود تامین بخشی از این شرایط، هنوز هم از شموليت هرات در فهرست ميراث هاي فرهنگی جهان خود داري مي شود.
محمد ناصر ناهض، كارشناس امور فرهنگي در هرات مي گويد:” با گشايش سرك بديل، ديگر دليلي وجود ندارد كه يونسكو هرات را شامل فهرست ميراث هاي جهاني نسازد.”
مسعود رجایی، استاد پوهنحي ادبيات پوهنتون هرات نیز بر این باور است که وضعیت آثار باستانی در این ولایت، نگران کننده است و بسیاری از این آثار، براي جلب توجه سازمان يونسكو نیاز به مرمت و بازسازی دارند.
آقای رجایی می گوید: ” اگر دولت افغانستان توانایی مالی برای حفظ این آثار را ندارد، یونسکو باید در این زمینه با دولت افغانستان در احیای این آثار همکاری جدي کند”.
ولايت هرات به خاطر داشتن پيشينهء فرهنگي و تاريخي كهن، یکی شهرهايی بشمار مي رود كه بيشترين آبده هاي تاريخي را در خود جاي داده است.
مسئولان می گویند، تا حال بيشتر از 800 آبده در سطح ولايت هرات شناسايي و بعضا حتی راجستر شده و همين امر باعث علاقمندي سازمان يونسكو براي شموليت هرات در لست ميراث هاي فرهنگي جهان گرديده است.
منار های مصلی یکی از آبدات عمدهء تاریخی در اين ولايت بشمار می روند. با آنکه بیشتر ساختمان های مرتبط به این منارها از بین رفته، ولی حفظ آن ها می تواند، گوشهء از عظمت دوره هاي تاريخي هرات را نشان دهد.
محمد انور متين، كارشناس فرهنگي و عضو كميسيون اصلاح شهر قديم هرات، معتقد است كه زمان شموليت هرات در لست آثار فرهنگي جهان فرارسيده است.
وي مي گويد:” با ساخت سرك بديل جادهء مناره ها، ترديدي وجود ندارد كه سازمان يونسكو عنقريب اين شهر تاريخي را در فهرست ميراث هاي فرهنگي جهان شامل خواهد كرد.”
مسئولان آبدات تاريخي ولايت هرات می گویند، به دليل نا آرامي ها و جنگ هاي گذشته، به ساحات تاريخي توجه چنداني نشده و بسياري از زيرساخت ها، مخصوصاً بنياد هاي فرهنگي ازبين رفته و آسيب هاي فراوان ديده اند.
در همين حال شماري از شهر وندان ولايت هرات نيز مسئولان امو ر را در حصهء تخريب و از بین رفتن آبدات تاريخي مقصر دانسته مي گويند: مسئولان امور فرهنگي در راستاي حفاظت از بنا هاي تاريخي دراين ولايت بي تفاوت بوده و هيچ گونه تلاشي براي باز سازي و مرمت اين اماكن صورت نداده اند.
در حال حاضر حدود 870 آبدهء تاريخي و ساحات و آثار باستاني در ولايت هرات وجود دارد كه گفته مي شود، بيشتراز 50 در صد اين آثار در اثر بي توجهي هاي مسئولان امور در معرض خطر ويراني قرار گرفته و قسماً نيز تخريب شده اند.
اين در حالي است كه ولي شاه بهره، رئيس ادارهء اطلاعات و فرهنگ هرات مي گويد: تلاش ها برای ثبت آثار تاریخی هرات در فهرست میراث فرهنگی جهان ادامه داشته و بعد از ختم بلوار سرك بديل كه يك ماه بعد كار آن اختتام مي يابد، مسئول سازمان فرهنگي یونسکو به هرات دعوت شده و رسماً دفتر اين سازمان دراين ولايت بازگشايي مي شود و امكان آن مي رود كه هرات نيز شامل فهرست اين سازمان گردد.
شهر هرات از سال ۱۴۰۱ تا ۱۵۰۶ میلادی پایتخت تیموریان بود و این شهر در این زمان به اوج رونق خود رسید که در برخی از متون تاریخی هرات به “فلورانس آسیا” هم شهرت یافته است.
هرات در زمان تیموریان به مرکز مهم علمی و فرهنگی تبدیل شد. تیموریان بناهای زیادی در این شهر ساختند که در حال حاضر از میراث های مهم فرهنگی و تاریخی افغانستان به شمار می روند.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
