همزمان با سفر صدر اعظم پاکستان یوسف رضا گیلانی به قطر، در برخی از رسانه های پاکستانی گزارش داده شد که اولین دور مذاکرات در قطر بدون نتیجه پایان یافت.
این خبر در رسانه های بین المللی به نقل از یک تلویزیون پاکستانی گزارش شد. آن زمان گفته می شد که این مذاکرات بین طالبان و نمایندگان امریکا بدون نتیجه پایان یافته است، اما اکنون چنین استنباط می گردد که این خبر بدان جهت از سوی رسانه های پاکستانی منتشر شده که صدر اعظم پاکستان تلاشش برای وارد شدن به مذاکرات قطر بی نتیجه بوده است.
برخی از کارشناسان به این نظر اند که یوسف رضا گیلانی در سفرش به قطر نتوانسته است با نمایندگان طالبان در قطر دیدار کند.
از سوی دیگر حنا ربانی نیز در سفر خود به کابل موفق نشد تا تضمینی به دست بیاورد که دولت افغانستان در روند صلح، موضعی را اتخاذ کند که از سوی اسلام آباد تعیین می گردد. البته پاکستان در جریان مذاکرات سه جانبه میان سران سه کشور افغانستان، ایران و پاکستان در اسلام آباد؛ یک بار دیگر تلاش خواهد کرد تا با ایجاد یک جبهه با محوریت پاکستان بر روند صلح تاثیر بگذارد، اما بعید به نظر می رسد که به این هدف نیز برسد.
از سوی دیگر تا به اکنون پاکستان متحد امریکا در منطقه در جریان مذاکرات صلح با طالبان به حاشیه رانده شده است. اداره بارک اوباما رییس جمهور امریکا ابراز امیدواری کرده است که تا پیش از نشست شیکاگو در ماه می سال جاری، زمینه گفت وگو را بین دولت افغانستان و طالبان مساعد سازد. این تلاش و ابراز امیدواری از سوی امریکا نشان می دهد که ایالات متحده زیاد نمی خواهد نقش جدی ای به پاکستان بدهد.
اگر پاکستان به حاشیه رانده شود، با اینکه از نظر تاثیر افغانستان بر روند صلح و پیشرفت آن می تواند مطلوب باشد، اما از این جهت که ممکن است با برنامه های جدیدی از سوی پاکستان اخلال هایی در پروسه صلح ایجاد شود، می تواند نگران کننده باشد.
بار اول در سه سال پیش وقتی این احتمال شدت گرفت که برخی از نمایندگان طالبان ممکن است وارد مذاکره با دولت افغانستان شود، ملا عبدالغنی برادر معاون رهبری طالبان از سوی آی اس آی دستگیر شد. اکنون نیز و همزمان با مراجعت یوسف رضا گیلانی از قطر اعلام شد که ملا عبیدالله معاون سابق رهبر طالبان و وزیر دفاع این گروه در دوران حکومت بر کابل در زندان فوت کرده است.
با اینکه معلوم نیست که آیا تا برگزاری کنفرانس شیکاگو که در آن سران ناتو اشتراک خواهند کرد، پروسه صلح بین دولت افغانستان و طالبان تا کجا پیش می رود، اما چیزی که می تواند باعث نگرانی شود، این است که در این سوی قضیه، پاکستان برنامه های منفی و بازدارنده را در جهت مختل سازی پروسه صلح به کار نبندد.
بعد از آنکه اعلام شد طالبان تایید کرده اند که وزیر دفاع این تشکیلات در دوره حکومت در کابل در یکی از زندان های پاکستان فوت کرده است، برخی از تحلیلگران چنین می گویند که این حادثه نشان می دهد که امنیت طالبان در پاکستان به مانند سابق مطمین نیست و آی اس آی در قالب اجرای سیاست های خود در ارتباط به افغانستان، می تواند طالبان را نیز به سادگی قربانی کند.
این می تواند یک فرصت خوب در اختیار طالبان قرار دهد. اگر طالبان بتوانند خود را از قید نفوذ آی اس آی رهایی بخشند، به راحتی می توانند وارد پروسه صلح گردند.
به تازگی کامرون منتر سفیر امریکا در پاکستان گزارش داده است که مذاکره بین دولت افغانستان و افرادی از طالبان در قطر ادامه دارد. این اظهارات سفیر امریکا در اسلام آباد اگر در خصوص مذاکرات قطر صحت داشته باشد، نشان می دهد که پروسه مذاکره با طالبان بر محوریت دفتر این گروه در قطر وارد فاز عملی و جدی شده است. از آنجایی که ادامه مذاکره بین دولت افغانستان و گروه طالبان در قطر در حالی گزارش می شود که سفر گیلانی به قطر بی نتیجه بوده، این نگرانی و تشویش به میان می آید که پاکستان در راستای به نتیجه نرسیدن مذاکرات قطر از طریق وارد کردن فشار بر طالبان وارد عمل شود.
در چنین وضعیتی مداخلات منفی پاکستان می تواند قابل پیش بینی باشد. کنفرانس سه جانبه که قرار است در آینده نزدیک در اسلام آباد برگزار گردد، یکی از موضوعاتی است که می تواند به عنوان یک ابزار از سوی پاکستان مورد استفاده قرار گیرد.
پاکستان شاید بخواهد با استفاده از ذهنیت ضدیت ایران با امریکا از یک سو و پیچیدگی روابط بین افغانستان و امریکا از سوی دیگر در تلاش افتد تا یک جبهه ضد امریکایی را در منطقه ایجاد کند. طبیعی است که اگر پاکستان به این نیت نیز موفق گردد، نفعی از آن به افغانستان نخواهد رسید. زیرا پاکستان هرگز سرمایه گذاری هایی را که روی طالبان کرده است به آسانی از دست نخواهد داد. از این رو بازی دوگانه پاکستان در برابر دولت افغانستان و گروه طالبان می تواند باعث تاخیر در نتیجه بخشی پروسه صلح در افغانستان گردد.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
