بــرای نخـستیـنبــار، شـبکـه نهــادهــای مـدنــی در ولسوالی‌های هشتگانه ولایت بامیان ایجاد شد. این شبکه توسط دفتر ولایتی سازمان ملل متحد یا یوناما با همکاری نهادهای جامعه مدنی بامیان در این هشت ولسوالی ایجاد شده است. حسینداد احمدی، مسوول دفتر ولایتی مجتمع جامعه معدنی افغانستان یا مجما در بامیان، میگوید شبکه نهادهای مدنی در ولسوالی‌های بامیان به هدف نظارت از کارکرد حکومت محلی و پاسخگو ساختن مقامها، تأمین شفافیت و نهادینه کردن اصل حکومتداری خوب در این ولایت ایجاد شده است. او گفت با تشکیل این شبکه، مشکلات فراروی نهادینه ساختن دموکراسی در بامیان و همچنان نقاط ضعف حکومت محلی برطرف شده و میزان پاسخگویی آن در برابر قانون و مردم بالا خواهد رفت.
مسوول دفتر ولایتی مجما در بامیان به کلید گفت: “نهادهای جامعه مدنی، نقاط ضعف حکومت را برجسته میکنند؛ با برجسته شدن و برطرف شدن این نقاط ضعف، اصل حکومتداری خوب نیز تقویت میشود. جامعه مدنی هیچگاه تلاش نمیکند تا جایگزین حکومت شود، بلکه دادخواهی میکند و نقاط ضعف آن را برجسته میسازد تا این نقاط ضعف برطرف شده و به نقاط قوت حکومت تبدیل شود. در چنین حالتی واضح است که حکومت برای تقویت خود به جامعه مدنی فعال نیازمند است.”
به عقیده احمدی، در بیش از یک و نیم دهه گذشته، مرکز ثقل فعالیتهای نهادهای مدنی در بامیان را مرکز این ولایت تشکیل میداد و ولسوالیها عمدتاً از دسترسی این نهادها بیرون بود. وی افزود با ایجاد این شبکه، حالا انتظار میرود که نهادهای مدنی در بامیان به شکل هماهنگ و وسیع در تمام ولسوالی‌های این ولایت کار کنند.
در این حال، شماری از جوانان بامیانی از ایجاد شبکه نهادهای مدنی در ولسوالی‌های این ولایت استقبال میکنند. آنها نیز به این عقیدهاند که تشکیل چنین شبکههایی سبب نهادینه شدن دموکراسی و تقویت حکومتداری خوب میشود. رضا فرهمند، یکی از فعالان مدنی ولسوالی نمبر یک یکهولنگ، به کلید گفت: “اگر فعالان مدنی بتوانند به همین شکل به فعالیت شان ادامه بدهند، وضعیت حکومتداری در بامیان بهبود خواهد یافت. ما از حکومت میخواهیم برای سازمانها و نهادهایی که در چهاچوب قانون فعالیت دارند، زمینه رشد بیشتر را فراهم کند. به عقیده ما، در صورتی که نهادهای مدنی قدرتمند در کشور شکل بگیرد، دولت نیز به اقتدار لازم دست خواهد یافت و به این ترتیب ثبات دایمی تأمین خواهد شد.”
یکی از باشندگان بامیان با تخلص نوازش به کلید گفت که او پیش از این نسبت به نقش جامعه مدنی آگاهی چندانی نداشت. این باشنده بامیان افزود که او چنان تصور میکرد که هیچ نهاد و مقامی در برابر مردم پاسخگو نیست و هیچ مرجعی برای بازتاب صدای مردم وجود ندارد. نوازش اما تصریح کرد که وی حالا با مشاهده فعالیت نهادهای جامعه مدنی به این باور رسیده است که مردم میتوانند از طریق این نهادها صدای شان را به گوش حکومت برسانند و به این ترتیب به مطالبات شان دست یابند.
از جانب دیگر، مقام‌های محلی بامیان، از تشکیل شبکه نهادهای مدنی در ولسوالی‌های این ولایت، خوشبین هستند. به عقیده آنها، نظارت نهادهای جامعه مدنی از اعمال حکومت و مشورت آنها، سبب تحقق حکومتداری خوب در آینده میشود. ابراهیم اکبری، ولسوال یکهولنگ نمبر دو، به کلید گفت که جامعه مدنی برای تقویت حکومتداری خوب و نظارت از کارکردهای حکومت، نقش اساسی و کلیدی دارد.
ولسوال یکهولنگ نمبر دو در بامیان افزود: “فعالیت جامعه مدنی برای بهتر شدن وضعیت حکومتداری، یک اصل است. حکومت، مطابق قانون، وظایف خود را انجام میدهد، اما این که چگونه روند اجراآت حکومت بهتر شود، به نظریات جامعه مدنی نیاز است. جامعه مدنی با مشورتها و انتقاداتش، آیینهای است کــه حکـومـت تمــام کجــی و راستـی خود را در روی آن میبیند.”
بامیان یک ولایت باستانی است. سالهاست که فعالیتهای فرهنگی و مدنی در این ولایت جریان دارد. اقدامات نمادین مدنی شهروندان بامیان زبانزد بیشتر مردم در کشور است. کاهگل نمودن سرک در اعتراض به خامه بودن شاهراه عمومی بامیان، ایجاد چوک هریکین در اعتراض به نبود برق و اعطای لوح تقدیر به یک مرکب در اعتراض به عدم دسترسی مردم به آب آشامیدنی صحی، از ابتکارات جالب توجه آنها در اقدامات نمادین مدنی در سالهای گذشته بوده است.
