احیای مجدد میراث های فرهنگی ارزشمند در کشور

افغانستان زمانی مرکز بزرگ تمدن در قلب راه ابریشم بود. این کشور با بهره‎گیری از ارزش‎های سنتی هند، فارس و آسیای مرکزی، دارای فرهنگ و هنر منحصر به فرد خویش بود. متأسفانه، دهه‎ها جنگ و کشمکش سبب شد، تا این سنت‎های ارزشمند هنری و معماری تقریباً نابود شود. در زمان حکم‎روایی طالبان، بسیاری از هنرمندان ما مجبور به ترک کشور گردیدند و ساختمان‎های باستانی و هنری زیادی نیز تخریب شد.
ساحه “مرادخانی”، یکی از بخش‎های کابل قدیم به شمار می‎آید. قرن‎ها قبل، صنعت‎گران و هنرمندان، ساختمان‎های چوبی آن را با بهره‎گیری از صنعت کندن‎کاری باستان و مروج آن روزگار ساخته‎اند. اما با آمدن سال‎های جنگ، فقر و بی‎تفاوتی، داشته‎های تاریخ و هنری این منطقه به باد فراموشی سپرده شده و زیر انباری از کثافات مدفون گردیده است. از نور برق، در این جا، خبری نبود و حتی خانه‎ها و منازل آن هم در معرض تهدید تطبیق پروژه‎های انکشافی و توسعوی شهری قرار گرفت.
ولی اکنون، در این جا معماران و هنرمندان جدید به حمایت یک نهاد غیرانتفاعی به نام “ترکیوز مونتیین فوندیشن” حضور بهم رسانیده و تلاش‎های سریعی جریان دارد تا چنین داشته‎های تاریخی و ارزشمند نهفته در این بخش کابل، قبل از نابودی، احیای مجدد شود. عبدالواحد خلیلی، مدیر نهاد مذکور، می‎گوید:”افغانستان برای بیشتر از سه دهه در آتش جنگ سوخت و ما در این مدت، بسیاری از آثار فرهنگی خویش را از دست دادیم. شماری از هنرمندان و صنعت‎گران ما وطن را ترک و تعدادی هم فوت نموده‎اند.”
برای احیای مجدد این ساختمان‎‏ها، “ترکیوز مونتیین فوندیشن”، انستیتیوتی را غرض آموزش نسل جدید افغان در بخش‎های صنعت چوب‎کاری، خوش‎نویسی، خطاطی، میناتوری و نقاشی ایجاد نموده است. احمد رشید 19 ساله که در یکی از صنوف انستیتیوت مذکور، مشغول تراشیدن تصویر یک کبوتر در چوب است، می‎گوید:”دو ماه است که مصروف این کار هستم و تقریباً آن را ختم نموده‎ام. کبوتر، نماد صلح و دوستی است، چیزی که کشور ما به شدت نیازمند آن است. از اینکه اشخاص متمول نسبت به این مسلک علاقه نشان می‎‏دهند، مطمئن هستم سال آینده، بعد از فراغت، می‎توانم از طریق این حرفه، نیازمندی‎های زندگی خویش را مرفوع سازم.”
باقر علی‎زاده که قبلاً در کار احیای مجدد شکوه و جلال ساختمان‎های “کوتی باغچه” و “دلکشا” (ساخته شده در دهه‎های سال 1920 میلادی)، کمک نموده‎، می گوید:”من حرفه و جاهای تاریخی کشورم را دوست دارم، زیرا آن‎ها نشان دهنده جایگاه افغانستان در  انکشاف فرهنگ و هنر معماری اسلامی می‎باشد.”
زیورآلات، هنر کلاسیک دیگری است ک در این انستیتیوت برای معماران و هنرمندان افغان در باره آن آموزش داده می‎شود. مریم 18 ساله که مصروف تحصیل در این انستیتیوت است و می‎خواهد در آینده یک زرگر حرفوی شود، می‎گوید:”با فارغ شدن از این انستیتیوت به کار خود ادامه می‎دهم، تا صنعت (ساخت زیورات کلاسیک را که فعلاً از آن اثری نیست) مجدداً زنده سازم. فکر می‎کنم که احیای مجدد مکان‎های تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است، ولی باید نسل جدید را طوری بار آوریم که میراث‎های فرهنگی و تاریخی ما را در آینده زنده نگه دارند.”
ذبیح‎الله نوری، هماهنگ کنند(کواردیناتور) گروه، با ذکر اینکه در حال حاضر از آن طرف ابحار فرمایش دریافت می‎کنند، می‎گوید: “زیورآلات ما در اروپا محبوبیت فراوان دارد، خصوصاً در انگلستان که بازار خرید و فروش آن زیاد گرم است. ما همچنان در هوتل 5 ستاره عربستان سعودی کارکنان مسلکی داریم و به بسیار زودی با موزیم قطر نیز قراردادی را در این زمیه منعقد خواهیم کرد.”