با وجودی که آلودگیهای صوتی در کابل، زندگی را برای مردم با مشکل مواجه ساخته است، تا اکنون دولت برای حل این مشکل كار جدي نكرده است. از نظر کارشناسان محیط زیست و بعضی مسوولان دولتي، آلودگیهای صوتی زندگي را با خطرات مختلفی مواجه مي‌كند.
کاظم همایون، رییس پلان اداره ملی محیط زیست از نبود هماهنگی میان ادارات مسوول رسيدگي به آلودگیهای صوتی و دیگر آلودگیهای محیط زیستی انتقاد دارد. او می‌گوید: «وزارت داخله، وزارت اطلاعات و فرهنگ، شاروالی کابل، ریاست خدمات کلتوری و اداره ملی محیط زیست ارگانهایی اند که در رابطه به حفاظت محیط زیست مسوولیت دارند؛ اما میان این ادارات هماهنگی وجود ندارد. اقدامات لازم برای جلوگیری از آلودگیهای محیط زیستی صورت نمیگیرد.»
آقاي همایون می‌گوید كه قانون محیط زیست هست و اداره ملی محیط زیست نیز یک مقرره را در رابطه به اقدامات عملی و اجرایی در بخش آلودگیهای محیط زیستی سه سال قبل به وزارت عدلیه جهت طی مراحل قانونی سپرده است. به گفته او، وزارت عدلیه تاهنوزاین مقرره را بررسی نكرده و جهت طی مراحل به نهادهای مربوطه نفرستاده است. از دید این مقام، مقرره مذکور برای محافظت از محیط زیست ضروری است و بدون آن، اين اداره دست باز ندارد.
آقاي همايون همچنان ادعا مي‌كند كه در برخی مواقع وزارت امورد داخله و دیگر ادارات همکار برای جلوگیری از صداهای گوشخراش، آزاردهنده با اداره ملی محیط زیست همکاری نداشته است. به گفته او تا زمانی که شهروندان خود در رابطه به جلوگیری آلودگیهای صوتی و نهادینه شدن فرهنگ شهرنشینی تلاش نکنند، این مشکلات به تنهایی توسط ادارات حل‌شدني نيستند. اين مقام می‌گوید که وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز باید در رابطه به فرهنگسازی و آگاهیدهی در رابطه به حفظ محیط زیست فعالیت کند.
هرچند در دنیای نوین برای مبارزه با این معضل، هزینه‌های هنگفتی به مصرف میرسد؛ اما در افغانستان برای مبارزه با آلودگي صوتي اقدامی صورت نگرفته است.
شکایت مردم
آلودگیهاي صوتی درفضای خانه و بیرون از خانه به طرز نگرانکنندهاي افزايش يافته است. مردم درخانه با صدای تلویزیون، وسایل برقی (جاروب برقی، باد پکه، ماشین لباسشویی) مواجه است. صدای طیاره، سازوسرود محافل عروسی، تبلیغات توسط بلندگو و آیسکریمفروشاني سیار در خانه‌ها رسوخ مي‌كنند و آرامش مردم را بهم میزنند. در خارج از خانه، کابليان با انواع متعددي از مزاحمت‌هاي صوتي صداها روبهرو استند؛ از صدای بلندگوهای دستفروشان گرفته تا صداهاي دلخراش هارن موترها و طیاره‌ها.
رییس پلان اداره محیط زیست می‌گوید که كابل بدون ماسترپلان شهری انکشاف یافته و حتی در وضعیت کنونی، جاي میدان‌هوایی مناسب نيست. به گفته وي:«هرچند موقعیت میدان‌هوایی کابل برای سالهای قبل مکان مناسبی بود؛ اما حال که شهر کابل به این حد انکشاف یافته، میدان‌هوایی خود، سبب آلودگیهای صوتی شهر می‌شود. طیاره‌ها از روی خانههای مسکونی که هیچگونه عایق صوتی ندارد، میگذرد.»
آقاي همايون می‌گوید كه درچنین وضعیتي باید بام خانههای نزدیک میدان‌هوایی عایق شود. علاوه برآن، ساحه سبز و پوشش درخت افزایش یابد تا صداها کمتر به خانه‌ها اثر بگذارد.
به گفته كابليان آن‌ها لحظهای هم از صداي مزاحم مصوون نيستند. حسین بهمن، فعال مدنی در کابل می‌گوید که هرچه تلاش کنیم تا لحظهای بدون سروصدا زندگی کنیم، امکانش نیست. وي افزود:«زندگی در کابل به گونهای شده است که چه بخواهیم و چه نخواهیم باید صداهای مزاحم را گوش کنیم. گاهی اوقات شبها هم صدای هارن موترها شنیده می‌شود و طیاره‌ها با عبورش از روی خانه‌ها آرامش را از مردم میگیرد.»
محمد سرور، رنگ‌فروش درمنطقه كوته سنگي می‌گوید كه از چهار طرف دکانش صداهای آزاردهنده به گوش میرسد. اين دكاندار گفت:«از منزل بالا، صدای بلندگوی رستورانت همیشه چالان است و از دو طرف هم، صدای جنراتورها ما را اذیت میکند. صحبت عادی شنیده نمیشود. اگر کسی برای ما زنگ بزند، به سختی صدای شان را میشنویم.»
حبیبالله که با کراچی روی جاده کار میکند درمورد صدای بلندگوی خود می‌گوید: «وضعیت بازار طوری است که باید صدای بلندگو را بلند کنیم؛ چون همه بلندگو دارند و صدایش را بلند میکنند.»
صالح سپاس، یک فعال مدنی در کابل می‌گوید شهر كابل به اثر بینظمی و غالمغال فروشندهها، هوتلها، مارکیتها و دیگر کسبهکاران از حالت عادی خارج شده و در چنین وضعیتی حقوق مردم پایمال شده است. اين فعال مدني مي‌گويد:«وقتی به بازار میرویم از شدت سروصداهای آزاردهنده اعصاب ما ناآرام می‌شود. گوش‌های ما هم اذیت می‌شود. درچنین حالتی تبلیغات فروشندهها هرگز قابل فهم نیست. آن‌ها با بلند کردن صدای لودسپیکرشان فضا را به گونهای{ناآرام} میسازند که تبلیغات هیچ کدام شان شنیده نشود. چون تمام آن‌ها همزمان جیغ میزنند.»
اثرات آلودگی صوتی
متخصصان گوش میگویند كه صداها، انسانها و سایر موجودات زنده را از بین نمیبرد؛ بلکه باعث تضعيف حس شنوایی، ناراحتیهای عصبی و ناشنوایی می‌شود. متخصصان دراین رابطه میگویند عمر کسانی که در محیط پرسروصدا زندگی میکنند، نسبت به عمر افرادی مقيم محیط آرام كوتاهتر است. از سوی دیگر، صداهای شدید و کوتاهمدت باعث ناشنوایی موقت می‌شود.
به گفته داکتران، اگر انسان برای مدت طولانیتری در معرض صداهای بلند قرارگیرد، ناشنوایی دایمی پیش می‌آید. صدای برابر ۹۰ دسیبل روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد.
داکترعبدالوکیل عشرتی، متخصص گوش‌وگلو می‌گوید كه ضمن این که فریکوینسیهای خیلی بلند صدا به پرده گوش آسیب میزنند، در بسا موارد فریکوینسیهای پایین نیز بر حس شنوایی افراد اثر میگذارند. آقاي عشرتي گفت:«افرادی که در محیط پرسروصدا زندگی میکنند، سیستم شنوایی آن‌ها به آن محیط عادت میکند و آن‌ها با مواجه شدن به محیط آرامتر نمیتوانند بشنوند. این گونه کریها، شامل کریهای شغلی است.»
از نظر داکتر عشرتی، آلودگیهای صوتی در شهر کابل نه تنها بر گوش و شنوایی مردم اثرات منفی دارد؛ بلکه بر سیستم عصبی گوش اثر كرده و اختلالاتی را در اعصاب افراد به میان میآورد. او می‌گوید:«ضمن مشکلات گوش، صداهای ناگهانی و بلند میتواند بر اعصاب و روان افراد نیز تأثیر منفی بگذارد. به طور مثال، صدای هارن موترها برای خانمهای باردار میتواند بسیار خطرناک باشد. همچنین صداهای بسیار بلند مانند انفجار میتواند هم بر پرده گوش تأثیر منفی بگذارد و هم، سبب اختلالات روانی، مشکلات عصبی و سقط جنین در زنان باردار شود.»
به اساس تحقیقات علمي، ساختار فیزیولوژی بدن انسان واکنش خاصی به صداهای مختلف نشان میدهد. این واکنشها، تنها متعلق به سروصداهای موترها و طیاره و دیگر صداهای بلند نیست؛ بلکه انسانها نسبت به صداهای دیگر نیز واکنشهای عجیبی دارد. صدای کشیده شدن لبه چاقو بر روی بوتل شیشهای، بدترین و گوشخراشترین صدا برای گوش‌های انسان است. به همین ترتیب، صدای کشیده شدن قاشق و پنجه بر روی شیشه، صدای کشیده شدن گچ بر روی تخته سیاه، صدای کشیدن چوکی هنگام صرف غذا و صدای پيچ‌پچ دهانِ موقع غذاخوردن، برای گوشها و روان انسانها مضر استند.
با توجه به آلودگیهای صوتی شهر کابل، رییس پلان اداره ملی حفاظت از محیط زیست می‌گوید کابل به عنوان يك كلانشهر، از نظر ساختاری و فرهنگی مانند یک شهر معیاری نيست.
